Onze uitbreiding krijgen

Bont (huid)

Van Wikipedia, maar dan visueel aantrekkelijk
Voering uit bont
Voering uit bont
Nederlandse bontfirma's laten in 1953 mannequins in Amsterdam op straat bontmantels showen
Bioscoopjournaal uit 1938 over de productie van zilvervossen voor de bontindustrie.
Een oesjanka met de oorflappen boven vastgebonden
Een oesjanka met de oorflappen boven vastgebonden
Orthodoxe Jood met sjtreimel van sabelmarterbont bij de Klaagmuur
Orthodoxe Jood met sjtreimel van sabelmarterbont bij de Klaagmuur

Bont is een gevilde zachtbehaarde dierenhuid, gelooid met behoud van de haren. Bont is dus een gevilde en gelooide vacht of pels, maar de termen pels en bont worden ook wel gebruikt voor kledingstukken van bont.

Bont wordt, vanwege zijn isolerende kwaliteit, onder andere gebruikt voor het maken of voeren van onder meer kleding, dekbedden, schoeisel, handtassen en moffels. Bont kan worden gemaakt van het vel van wilde dieren, van voor het vlees geslachte dieren of van speciaal daarvoor gefokte dieren.

Echt bont is naast een eerste levensbehoefte in extreem koude gebieden ook een luxeproduct. De kwaliteit overstijgt ruim die van synthetisch of imitatiebont, zowel wat het warmtebehoud als levensduur betreft. De productie is de laatste jaren gestegen van 25 miljoen pelzen per jaar (wereldwijd) naar 60 miljoen pelzen per jaar.

Ontdek meer Bont (huid) per onderwerp

Villen

Villen

Villen is het afstropen van de huid van een dier. Dit wordt vaak gedaan bij het slachten van dieren die voor consumptie gebruikt worden. Iemand die dit doet wordt een viller genoemd en een plek waar dit gebeurt een villerij.

Haar (zoogdier)

Haar (zoogdier)

Haar is een uitgroeisel van de opperhuid. Haar is karakteristiek voor alle zoogdieren, al komt het bij sommige soorten voor dat het afwezig is gedurende bepaalde fasen van het leven. Het haar van niet-menselijke diersoorten wordt vaak vacht genoemd.

Vacht

Vacht

De vacht of pels is de behaarde huid van een zoogdier. Een vacht bestaat uit twee soorten haren. De ondervacht bestaat uit fijne haartjes, waardoor deze een isolerende werking heeft. De dekvacht bestaat uit langere haren die dakpansgewijs over elkaar liggen, waardoor deze waterafstotend is. De vacht vormt een beschermende laag. In het algemeen beschermt de vacht het dier tegen de kou, maar in enkele gevallen ook tegen warmte.

Kleding

Kleding

Het dragen van kleding in het algemeen of van speciaal ontworpen kleding kan diverse redenen hebben:Het bieden van bescherming tegen koude, warmte en/of zonnestraling. Het bieden van bescherming bij bepaalde activiteiten. Het herkenbaar maken van het uitoefenen van een beroep of bedrijfsimago. Het uitdrukken van status. Het voldoen aan maatschappelijke eisen en verwachtingen (kledingvoorschrift). Het verhullen van lichaamsdelen die misvormd of beschadigd zijn. Het zich onderscheiden van anderen. Het er representatief en / of aantrekkelijk eruitzien. Kuisheid of sexyness: Het verhullen dan wel in meerdere of mindere mate ontbloten van lichaamsdelen die seksueel opwindend kunnen zijn.

Imitatiebont

Imitatiebont

Imitatiebont – ook wel namaakbont, nepbont of kunstbont genoemd – is materiaal dat uiterlijk lijkt op het bont van dieren. Het wordt vooral veel gebruikt bij confectiekleding, zoals kragen van jassen. Ook in voorwerpen als kussens wordt het gebruikt. Meest toegepaste materialen voor de productie zijn kunststoffen als acrylvezel, polyamide en/of polyester.

Markt

In 2010 werden in Europa zo'n 30 miljoen nertsen, twee miljoen vossen en 100.000 wasbeerhonden gefokt voor hun pels.[1][2] In Europa worden de meeste pelsdieren gefokt in Denemarken, Finland en Nederland.[3]

Nederland

Vossen- en chinchillafokkerijen zijn in Nederland respectievelijk sinds 1995 en 1997 verboden. Het fokken van nertsen voor hun pels is vanaf voorjaar 2021 verboden. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek worden in Nederland op 160[4] pelsdierfokkerijen 1 miljoen edelpelsdieren gehouden. Het gaat voornamelijk om nertsen. Volgens het European Fur Breeders Association (EFBA) worden in Nederland jaarlijks 4,8 miljoen dieren voor hun bont gehouden.[2] Nederland is daarmee, na China en Denemarken, in grootte de derde producent ter wereld. De meeste pelzen worden verkocht op veilingen in Scandinavië, Amerika en Canada aan bonthandelaren uit heel de wereld. Daarna (vooral in China en Griekenland) worden zij verwerkt tot jassen, mutsen, kragen of allerlei accessoires zoals sjaals, tassen en kleden, en weer geëxporteerd naar bijvoorbeeld China, de Verenigde Staten, Rusland en andere landen in Europa. In 2004 werd een wet aangenomen die het welzijn van nertsen op de Nederlandse farms waarborgt, maar in 2010 stemde de Tweede Kamer in met een wetsvoorstel om de nertsenfokkerij 'uit te faseren'. Dit houdt in dat de sector geleidelijk zal worden afgebouwd tot ten slotte in 2024 een volledig fokverbod is bereikt. Op 15 januari 2013 is de Wet verbod pelsdierhouderij in werking getreden.[5] Vanaf dat moment mogen nertsenhouders hun bedrijf niet meer uitbreiden en er mogen geen nieuwe bedrijven meer worden gestart. Bestaande fokkers kunnen hun werkzaamheden, onder voorwaarden, nog tot 2024 voortzetten. In augustus 2020 heeft het kabinet na advies van het OMT-Z besloten om het fokken van nertsen vanaf voorjaar 2021 te verbieden, nadat er verschillende SARS-CoV-2 uitbraken waren geconstateerd in nertsenhouderijen. De maatregel is om de verspreiding van het virus binnen de nertsenhouderij te stoppen.[6][7][8]

Buiten Nederland

Het fokken van nertsen was reeds verboden in het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk, Zwitserland en Kroatië. Hierbij dient in aanmerking te worden genomen dat in Oostenrijk zich één pelsdierhouderij bevond, en in Zwitserland en Kroatië geen enkele. In Duitsland en Italië zijn voorstellen gedaan de welszijnseisen dusdanig te verhogen dat naar alle waarschijnlijkheid het fokken van nertsen in deze landen onrendabel zal worden.

In koude gebieden in Scandinavië, Oost-Europa, Azië en Noord-Amerika is het gebruik van bont sociaal geaccepteerd, elders in het westen meer gecontesteerd. In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk verzet men zich voornamelijk tegen het gebruik van bont dat afkomstig is van niet-gefokte pelsdieren.

Ontdek meer Markt per onderwerp

Nerts

Nerts

De nerts is een roofdier uit de familie der marterachtigen (Mustelidae). Dit omvat zowel de Europese nerts als de Amerikaanse nerts of mink en de uitgestorven zeemink. De laatste twee worden ook wel geclassificeerd als Neovison, maar niet overal.

Chinchilla

Chinchilla

De chinchilla is een knaagdier uit het geslacht der chinchilla’s, dat veel gefokt wordt om zijn pels.

Centraal Bureau voor de Statistiek

Centraal Bureau voor de Statistiek

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verzamelt data over de Nederlandse samenleving. Deze data worden verwerkt tot statistische informatie over allerlei maatschappelijke en economische thema’s. De wettelijke taak van het CBS is om de statistische informatie op een onafhankelijke wijze zo breed mogelijk te ontsluiten en gelijktijdig publiekelijk toegankelijk te maken.

Pelsdierfokkerij

Pelsdierfokkerij

Pelsdierfokkerij of pelsdierhouderij is een vorm van intensieve veeteelt waarbij de dieren gehouden worden vanwege hun huid. Uiteindelijk wordt de huid van de dieren verwerkt tot bont. De lichamen van de dieren worden verbrand / verwerkt tot diervoer. De vetten van bepaalde pelsdieren zijn bruikbaar als grondstof voor geneesmiddelen en schoonheidsproducten (nertsolie).

Bonthandel

Bonthandel

Bont- of pelshandel is de handel in bont. Huiden worden hierbij afgenomen van pelsjagers en pelsdierfokkers om door een looierij en pelsbewerker te worden verwerkt tot bont. De grootste veilinghuizen voor bont bevinden zich in Kopenhagen, Helsinki, Oslo, Sint-Petersburg, Seattle en Toronto.

SARS-CoV-2

SARS-CoV-2

SARS-CoV-2 is een virus dat de besmettelijke luchtwegaandoening COVID-19 bij mensen veroorzaakt. SARS-CoV-2 is een virusstam uit het geslacht betacoronavirussen uit de onderfamilie van coronavirussen. Er wordt verondersteld dat het virus een zoönotische oorsprong heeft.

Oostenrijk

Oostenrijk

Oostenrijk, officieel de Republiek Oostenrijk, is een binnenstaat in Centraal-Europa. Het land grenst in het westen aan Zwitserland en Liechtenstein, in het noorden aan Duitsland en Tsjechië, in het oosten aan Slowakije en Hongarije en in het zuiden aan Italië en Slovenië.

Kroatië

Kroatië

Kroatië, officieel Republiek Kroatië, is een land in Zuidoost-Europa. Het grenst aan Slovenië en Hongarije in het noorden, Bosnië en Montenegro in het zuiden en Servië in het oosten. In het westen ligt de Adriatische Zee, waar de Kroatische territoriale wateren grenzen aan die van Italië. Geografisch wordt het zuidelijk deel van Kroatië gezien als onderdeel van het Balkanschiereiland. Het strekt zich uit van de uiterste oostelijke hellingen van de Alpen in het noordwesten tot de Pannonische vlakte en de Donau in het oosten. Het centrale deel wordt bedekt door de Dinarische Alpen. De hoofdstad is Zagreb, andere belangrijke steden zijn onder meer Split, Osijek, Rijeka, Zadar en Dubrovnik.

Italië

Italië

Italië, officieel de Republiek Italië, is een land in Zuid-Europa. Het noorden van Italië grenst aan Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk en Slovenië. De rest van het land wordt omringd door de Tyrreense, de Middellandse, de Ionische en Adriatische Zee. De eilanden Sicilië, Sardinië en Elba en een aantal kleinere eilanden behoren ook tot Italië.

Oost-Europa

Oost-Europa

Oost-Europa is een omvangrijk deel van het Europese continent. Europees Rusland wordt steeds tot Oost-Europa gerekend; dat gebied alleen beslaat al meer dan 40% van de totale oppervlakte van het Europese continent. De vraag welke landen precies tot Oost-Europa behoren, blijft onderwerp van discussie.

Azië

Azië

Azië is het grootste werelddeel op de planeet Aarde. Aan de westkant grenst het aan Europa en Afrika, in het noorden aan de Noordelijke IJszee, in het oosten en zuidoosten aan de Grote Oceaan en in het zuiden aan de Indische Oceaan. In het jaar 2006 telde het continent circa 3,97 miljard inwoners, ofwel 61% van de totale wereldbevolking. Azië, met een oppervlakte van 43.810.000 km², bedekt 8,6% van de totale oppervlakte van de Aarde en 29,4% van de totale landoppervlakte. Cultureel is Azië erg heterogeen samengesteld.

Noord-Amerika

Noord-Amerika

Noord-Amerika is een continent dat volledig op het noordelijk halfrond ligt en bijna volledig binnen het westelijk halfrond. Het wordt beschouwd als een noordelijk subcontinent van de Amerika's. Het wordt in het noorden begrensd door de Noordelijke IJszee, in het oosten door de Atlantische Oceaan, in het westen en zuiden door de Grote Oceaan en in het zuidoosten door Zuid-Amerika en de Caraïbische Zee. Noord-Amerika heeft een oppervlakte van ongeveer 24.709.000 km², ongeveer 4,8% van de oppervlakte van de Aarde of ongeveer 16,5% van het landoppervlak. Het aantal inwoners van Noord-Amerika wordt geschat op bijna 579 miljoen mensen (2016) verdeeld over 23 onafhankelijke staten. Noord-Amerika is het op twee na grootste continent qua oppervlakte, na Azië en Afrika. Het is het op drie na grootste qua werelddeelbevolkingsaantal na Azië, Afrika en Europa.

Pelswerk

Een van pels(en) gemaakt product, bijvoorbeeld een bontjas of -muts, wordt pelswerk of pelterij genoemd. Een bekend bontproduct is de pelsmuts of oesjanka. Deze wordt voornamelijk geproduceerd in het Russische Astrachan.

Kritiek

Vanaf de jaren 60 zijn de protesten tegen het dragen van bont aanzienlijk toegenomen. Een overgrote meerderheid is tegen het gebruik van bont.[9] Tegenstanders vinden het onethisch dat zoveel dieren worden gedood (louter) om van hun pels kleding te maken. Tevens is er in toenemende mate berichtgeving over het levend villen van dieren en andere erbarmelijke omstandigheden. Deze industrie is diverse malen in het nieuws geweest vanwege het levend villen van de wasbeerhonden, vooral in China.[10] Dit naar aanleiding van diverse onderzoeken in China door organisaties voor dierenrechten, die het levend villen en andere erbarmelijke misstanden aan het licht brachten.[11][12] De ophef hierover heeft ertoe geleid dat een groot aantal lidstaten van de Europese Unie tijdens de Landbouwraad heeft aangegeven deze misstanden op Europees niveau aan te willen pakken.[13] Een groeiend aantal merken en winkelketens verklaart geen bont of enkel imitatiebont in de collectie te voeren.[14]

Internationaal keert dierenrechtenorganisatie PETA zich tegen de bonthandel en het gebruik van bont. In Nederland komt kritiek voornamelijk van de Bont voor Dieren.

Ontdek meer Kritiek per onderwerp

Europese Unie

Europese Unie

De Europese Unie (EU) is een uit 27 Europese landen bestaand statenverband. De EU vindt haar oorsprong in de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en de Europese Economische Gemeenschap, in 1958 gevormd door zes landen. In de jaren erna groeiden de Europese Gemeenschappen in omvang door de toelating van nieuwe lidstaten en in macht door het uitbreiden van hun zeggenschap. Het Verdrag van Maastricht uit 1992, in werking getreden in 1993, vormde de huidige Europese Unie. De laatste aanpassing aan de constitutionele basis was in 2009 met het Verdrag van Lissabon. In 2020 trok voor het eerst een lidstaat zich terug uit de Europese Unie, namelijk het Verenigd Koninkrijk.

Imitatiebont

Imitatiebont

Imitatiebont – ook wel namaakbont, nepbont of kunstbont genoemd – is materiaal dat uiterlijk lijkt op het bont van dieren. Het wordt vooral veel gebruikt bij confectiekleding, zoals kragen van jassen. Ook in voorwerpen als kussens wordt het gebruikt. Meest toegepaste materialen voor de productie zijn kunststoffen als acrylvezel, polyamide en/of polyester.

People for the Ethical Treatment of Animals

People for the Ethical Treatment of Animals

People for the Ethical Treatment of Animals (PETA) is een dierenrechtenorganisatie met een hoofdkantoor in de Verenigde Staten. PETA verklaart meer dan 2 miljoen leden en sympathisanten te hebben en de grootste dierenrechtenorganisatie ter wereld te zijn. PETA heeft eveneens zelfstandige takken in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Azië, India en het Verenigd Koninkrijk.

Bont voor Dieren

Bont voor Dieren

Bont voor Dieren is een Nederlandse stichting die zich sinds haar oprichting in 1986 inzet voor de bescherming van pelsdieren. Sinds 2004 verkiezen ze elk jaar ook een bekende Nederlander die bont draagt of zich dom heeft uitgelaten over bont tot Dom Bontje.

Modemerken

Omdat bont een hoogstaand luxe-artikel is, was de toepassing ervan nog lang gebruikelijk in de wereld van de Haute Couture. Calvin Klein was in 2014 een van de eerste grote merken die aankondigde te stoppen met bont. Andere luxe merken die volgden waren Chanel, Armani en Versace. Gucci kondigde in 2017 aan ook te stoppen, waarna Balenciaga en Alexander McQueen volgden. In 2021 kondigde Kering, het Franse moederbedrijf van modehuizen Saint Laurent en Brioni, aan vanaf 2022 geen bont meer in zijn collecties te gebruiken.[15]

Ontdek meer Modemerken per onderwerp

Haute couture

Haute couture

Haute couture is het hoogtepunt van mode, ontworpen door modeontwerpers die voor een selecte markt werken. Er worden slechts één of soms enkele exemplaren van de kledingstukken gemaakt, die op maat worden gemaakt voor de drager ervan. Alle couturestukken worden dan ook met de hand gemaakt van de fijnste stoffen en met gebruik van de meest verfijnde technieken. Dit is dan ook het verschil met de zogenaamde prêt-à-porter of confectiekleding, mode die gewoon klaar is om te dragen, dus niet op maat. De prêt-à-porter is vaak een vertaling van de haute couture naar het dagelijkse leven: lange avondjurken, met soms extravagante details en stoffen worden als het ware 'draagbaarder'.

Calvin Klein (modeontwerper)

Calvin Klein (modeontwerper)

Calvin Richard Klein is een Amerikaans modeontwerper. Hij gaf zijn naam aan het modebedrijf Calvin Klein, dat hij samen met zijn jeugdvriend en zakenpartner Barry Schwartz in 1968 oprichtte en dat ze eind 2002 aan de Amerikaanse kledingmultinational Phillips-Van Heusen Corporation verkochten.

Chanel

Chanel

Chanel S.A. is een Frans bedrijf dat kleding en accessoires maakt, opgericht in 1909. Chanel produceert zowel haute couture als prêt-à-porter, alsook cosmetica, parfum, sieraden en horloges.

Armani

Armani

Giorgio Armani S.P.A. is een internationaal Italiaans modehuis, gespecialiseerd in het ontwerpen en produceren van haute couture, confectie, lederen kleding, schoenen, horloges, juwelen, cosmetica, parfum en interieur.

Versace (merk)

Versace (merk)

Versace is een Italiaans modemerk. Het behoort tot de categorie merken waartoe ook Gucci en Dolce & Gabbana behoren. Het merk werd in 1978 opgericht door Gianni Versace. In 1997 werd Gianni Versace vermoord voor zijn huis aan Ocean Drive in Miami en werd het merk overgenomen door zijn zus Donatella Versace als artistiek directeur en zijn broer Santo Versace als CEO. Vooral in de VS, China en Rusland heeft Versace nog een grote afzetmarkt. In Europa vallen de verkoopresultaten tegen en verdwijnen steeds meer verkooppunten.

Gucci

Gucci

Gucci is een Italiaans modebedrijf. Het bedrijf werd in 1921 opgericht door Guccio Gucci in Florence. Onder leiding van zijn zoon Aldo Gucci werd Gucci een wereldwijd bekend luxemerk, een icoon van de Italiaanse dolce vita. Na familievetes in de jaren tachtig werd de familie Gucci in 1993 volledig uit het bedrijf verdreven. Het is sinds 2004 volledig in handen van het Franse luxemerkenconglomeraat Kering. De hoofddesigner is Alessandro Michele.

Cristóbal Balenciaga

Cristóbal Balenciaga

Cristóbal Balenciaga Eisaguirre was een Spaans modeontwerper.

Alexander McQueen

Alexander McQueen

Lee Alexander McQueen was een radicaal Brits modeontwerper van dames- en herenkleding. McQueen ontwierp voor bekendheden als Kate Moss, Sarah Jessica Parker, Victoria Beckham, David Bowie, Rihanna, Lady Gaga, Katie Holmes, Cate Blanchett, Nicole Kidman, Gwyneth Paltrow, Cameron Diaz, Kate Bosworth, Aimee Mullins, Patsy Kensit, Catherine (Kate) Middleton, Michail Gorbatsjov en Charles, prins van Wales.

Kering (holding)

Kering (holding)

Kering is een Franse multinationale holding van luxegoederenmerken. Beroemde merken in de portefeuille van Kering zijn Alexander McQueen, Balenciaga, Brioni, Gucci en Yves Saint Laurent.

Yves Saint Laurent (modeontwerper)

Yves Saint Laurent (modeontwerper)

Yves Henri Donat Mathieu-Saint-Laurent was een Franse modeontwerper.

Terminologie

Het gebruik van het woord bont voor pels is ontstaan tijdens de middeleeuwen, waarmee men toen één specifieke en ook de meest aangewende pelssoort[16] uit die tijd benoemde, namelijk de pels van buik en flanken van de gewone eekhoorn (Sciurus vulgaris) in zijn vele bonte kleurfases. Eekhoornpels heeft veel gezichten. Uit het velgedeelte van buik (altijd wit) en flanken (variërend volgens zomervacht - rood, wintervacht – grijs/grauw of melanisme - zwart) werd grauw, rood en zwart bontwerk en schoonwerk vervaardigd.[17]

Ook in het Frans heeft men tijdens de middeleeuwen het woord vair[18] (van het Latijn varius), ook vairon, voor eekhoornpels van buik en flanken in gebruik genomen. Eenzelfde ontstaan als voor het begrip bont, namelijk variante kleuren. Echter in de Franse taal is het courante gebruik van dat woord vair gebleven bij de pels van eekhoorn en nooit veralgemeend. Het is nu zelfs helemaal opnieuw in onbruik geraakt.

Het ruggedeelte van het eekhoornvel werd bijna altijd afzonderlijk verwerkt en werd grauwwerk (ook roodwerk en zwartwerk) genoemd. We vinden in sommige steden nog een Grauwwerkersstraat[19] terug.

Een pas gevild vel wordt in zijn ruwe toestand gedeeltelijk ontvet, opgespannen en gedroogd om verkoopbaar te zijn. De vacht is de beharing van een vel, die door de band genomen bestaat uit schutharen, dikkere kroonharen als ondersteuning van de vacht, en een fijne, zachte onderwol. Sommige zoogdieren (runderen, paarden, kortharige geitensoorten enz.) hebben geen onderwol, enkel schuthaar.

De benaming bont of pels wordt tegenwoordig zowel voor het gelooide dierenvel als voor de kledingstukken die daaruit vervaardigd zijn, gebruikt. Een dierenvel dat verhandeld wordt voor het maken van bont of pels bestaat uit het gelooide of bereide volledige vel, bestaande uit huid en vacht tezamen.

Gelooide losse vellen of gesorteerde bundels van kwalitatief gelijke vellen worden pelterijen genoemd in de handel. De term pelterijen kan ook verwijzen naar halffabricaten die voorbereid zijn om in diverse pelsen of bont verwerkt kunnen worden. Halffabricaten bestaan uit een reeks gesorteerde, bij elkaar passende vellen of uit bijeen gesorteerd, gerecupereerd snijafval (zoals het afgesneden vel van poten, koppen, kelen, oksels, onderruggen) van vellen. Die zijn reeds aaneengestikt in een bepaalde vorm, klaar om in een kledingstuk of een andere pelsvorm te worden verwerkt. Die halffabricaten worden bodies of nappen genoemd, naargelang hun vorm of grootte.

Onder huid verstaat men in de handel een ruw vel van grotere dieren (zoals rund, paard) die ingezouten, nat, worden verhandeld. In de bont- of pelshandel spreekt men dus niet over huiden, maar over vellen zoals konijnenvellen, vossenvellen en schapenvellen. Ook de Europese regelgeving maakt duidelijk een onderscheid tussen huiden en vellen.[20]

Bron: "Bont (huid)", Wikipedia, Wikimedia Foundation, (2022, December 15th), https://nl.wikipedia.org/wiki/Bont_(huid).

Geniet u van Wikiz?

Geniet u van Wikiz?

Download dan nu onze GRATIS uitbreiding!

Zie ook
Zie de categorie Furs van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

The content of this page is based on the Wikipedia article written by contributors..
The text is available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike Licence & the media files are available under their respective licenses; additional terms may apply.
By using this site, you agree to the Terms of Use & Privacy Policy.
Wikipedia® is a registered trademark of the Wikimedia Foundation, Inc., a non-profit organization & is not affiliated to WikiZ.com.