Onze uitbreiding krijgen

Gewone wasbeer

Van Wikipedia, maar dan visueel aantrekkelijk
Gewone wasbeer
IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2015)
Gewone wasbeer
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Mammalia (Zoogdieren)
Orde:Carnivora (Roofdieren)
Familie:Procyonidae (Kleine beren)
Geslacht:Procyon (Wasberen)
Soort
Procyon lotor
(Linnaeus, 1758)
Originele combinatie
Ursus lotor
Verspreiding
Gewone wasbeer
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Gewone wasbeer op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Zoogdieren

De gewone wasbeer of Noord-Amerikaanse wasbeer (Procyon lotor) is een roofdier uit de familie der kleine beren (Procyonidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd als Ursus lotor in 1758 gepubliceerd door Carl Linnaeus.[2] De gewone wasbeer is de algemeenste wasbeersoort en hij komt in groten getale voor in Noord-Amerika. De soort komt tevens als exoot in Europa voor.

Ontdek meer Gewone wasbeer per onderwerp

Roofdieren

Roofdieren

Roofdieren (Carnivora) vormen een orde van zoogdieren die zich voornamelijk voeden met vlees en ander dierlijk materiaal. Er zijn ruim 279 soorten beschreven, waardoor het de op vier na grootste orde van zoogdieren is. Roofdieren komen wereldwijd voor, variërend van de koude poolgebieden tot de meest droge streken van de Sahara tot zelfs de open zee. Veel roofdieren vertonen complex gedrag.

Kleine beren

Kleine beren

Kleine beren of wasbeerachtigen (Procyonidae) vormen een familie uit de orde der roofdieren (Carnivora). De familie omvat zestien soorten, verdeeld over zes geslachten in twee onderfamilies. Voorheen werd ook de kleine panda tot deze familie gerekend, maar veel wetenschappers geven hem een eigen familie, Ailuridae.

Carl Linnaeus

Carl Linnaeus

Carl Linnaeus of, nadat hij in 1761 in de adelstand was verheven, Carl von Linné was een Zweeds arts, plantkundige, zoöloog en geoloog. Zijn invloedrijkste werken zijn Species plantarum, waarvan de eerste druk (1753) sinds 1905 geldt als beginpunt van de botanische nomenclatuur, en Systema naturae, waarvan de tiende druk (1758) geldt als beginpunt van de zoölogische nomenclatuur.

Noord-Amerika

Noord-Amerika

Noord-Amerika is een continent dat volledig op het noordelijk halfrond ligt en bijna volledig binnen het westelijk halfrond. Het wordt beschouwd als een noordelijk subcontinent van de Amerika's. Het wordt in het noorden begrensd door de Noordelijke IJszee, in het oosten door de Atlantische Oceaan, in het westen en zuiden door de Grote Oceaan en in het zuidoosten door Zuid-Amerika en de Caraïbische Zee. Noord-Amerika heeft een oppervlakte van ongeveer 24.709.000 km², ongeveer 4,8% van de oppervlakte van de Aarde of ongeveer 16,5% van het landoppervlak. Het aantal inwoners van Noord-Amerika wordt geschat op bijna 579 miljoen mensen (2016) verdeeld over 23 onafhankelijke staten. Noord-Amerika is het op twee na grootste continent qua oppervlakte, na Azië en Afrika. Het is het op drie na grootste qua werelddeelbevolkingsaantal na Azië, Afrika en Europa.

Exoot

Exoot

Een exoot is de status van een organisme dat zich buiten zijn oorspronkelijke verspreidingsgebied heeft gevestigd in een gebied of land waar het oorspronkelijk niet vandaan komt. Voorbeelden hiervan zijn het konijn en de reuzenpad in Australië, het varken op Hawaï, de muskusrat, de Amerikaanse vogelkers en de waterpest in België en Nederland, het edelhert in Nieuw-Zeeland en de nijlbaars in het Victoriameer. De douglasspar is in Europa ook een exoot, maar wordt in Nederland sinds het verschijnen van de Standaardlijst van de Nederlandse flora 2003 als een Nederlandse soort beschouwd. In het Nederlands Soortenregister heeft hij de status "exoot: inburgerend".

Europa (werelddeel)

Europa (werelddeel)

Europa is het werelddeel dat zich bevindt ten westen van het werelddeel Azië en ten noorden van het werelddeel Afrika. Het wordt eveneens begrensd door de Middellandse Zee, de Noordelijke IJszee en de Atlantische Oceaan. Het werelddeel Europa telde midden 2019 ongeveer 746 miljoen inwoners: circa 11% van de totale wereldbevolking. Daarmee is het wat bevolking betreft het op twee na grootste werelddeel. Qua landoppervlakte is het het op een na kleinste werelddeel.

Beschrijving

Wasberen zijn direct herkenbaar aan hun karakteristieke zwart-met-witte gezichtsmasker en de ruige, zwartgeringde staart. Het aantal ringen is meestal vijf. Het masker valt extra op door de grijze strepen die erboven en onder lopen. Verder heeft de wasbeer een brede kop met een spitse snuit, korte, afgeronde oren, een gedrongen lichaamsbouw en lange poten. De lange, dikke vacht varieert in kleur van grijsachtig bruin tot donkergrijs. De tenen van de poten zijn vrij lang en kunnen wijd uitgespreid worden. De nagels zijn niet intrekbaar.

Hij heeft een kop-romplengte van 60 tot 100 cm,[3] een schouderhoogte van 30 tot 35 cm, een lichaamsgewicht van 3 tot 15 kg en een staartlengte van 20 tot 40 cm.

Leefwijze

Wasberen leven solitair of in kleine familiegroepen. De dieren hebben een activiteitsgebied, waarbij de woongebieden van verscheidene dieren meestal overlappen. Mannetjes gedragen zich soms territoriaal.[4] De woongebieden van mannetjes overlappen daarentegen nauwelijks met elkaar. Meestal overlapt het woongebied van een mannetje met één tot drie vrouwtjes. Onverwachte ontmoetingen tussen alleen levende dieren gaan gepaard met veel gegrom en met dreiggedrag. Onverwante dieren mijden elkaar in het algemeen.

Ze zijn vooral 's nachts actief, maar soms komen wasberen ook overdag tevoorschijn en ze zijn regelmatig in de schemering aan te treffen. Een wasbeer gebruikt meerdere verblijfplaatsen. Meestal slaapt de wasbeer overdag in ondergrondse holen, boomholten of verlaten vogelnesten, soms op aanzienlijke hoogte. Ook verlaten holen, omgevallen bomen en ruimtes tussen rotsen worden gebruikt en zelfs in riolen en schoorstenen brengen ze de dag door. Soms neemt hij overdag liggend op een boomtak een zonnebad. Meestal gebruikt maar één wasbeer een verblijfplaats, met uitzondering van vrouwtjes met hun jongen.

Wasberen houden geen winterslaap, maar raken wel inactief bij te slecht of te koud weer (bijvoorbeeld als het vriest). Als de zon schijnt komen ze echter tevoorschijn. Dit wordt soms wel een winterrust genoemd. De dieren in noordelijke populaties hebben langere, dikkere vachten, grotere worpen en een groter gewicht in vergelijking met andere dieren. Ook zijn de mannetjes territorialer.

De wasbeer beweegt zich voort in een langzame gang met de kop laag bij de grond, de rug gekromd en de staart laag. Toch kan hij, als het nodig is, zeer hard rennen. De wasbeer is ook een zeer goede zwemmer en klimmer. Tijdens het zwemmen blijft de kop boven water en wordt de staart gebruikt als roer.

Reuk- en tastzin zijn goed ontwikkeld en helpen hem bij zijn zoektocht naar voedsel. Met behulp van de gevoelige voorpoten voelt de wasbeer in ondiep water onder stenen en in de modder of er zich voedsel bevindt. Ook brengt hij voedsel in zijn voorpoten naar het water, waar hij het kneedt en omkeert, om oneetbare delen uit het voedsel te verwijderen. Vroeger werd dit gedrag ten onrechte aangezien voor het wassen van zijn voedsel. Hierdoor is de wasbeer aan zijn naam gekomen.

Het leervermogen van wasberen is groot en ze zijn in staat eerder opgedane ervaringen te benutten om nieuwe problemen op te lossen. Ervaringen kunnen ook doorgegeven worden aan soortgenoten of aan een volgende generatie.

In normale omstandigheden zijn wasberen vrij schuw, maar in door de mens bewoonde gebieden kunnen ze vrij brutaal worden. De dieren vertonen zich nogal eens in de buurt van voorsteden, boerderijen en stadsparken, waar de wasberen tussen de vuilnisbakken scharrelen, binnendringen in de hokken van pluimvee en plantages plunderen.

Voedsel

De wasbeer is niet kieskeurig wat betreft zijn voedsel en een echte omnivoor. Het voedsel wordt grotendeels nabij water gezocht. Vooral kleine dieren, waaronder wormen, schaaldieren als rivierkreeften, weekdieren, amfibieën als kikkers, kleine zoogdieren tot de grootte van een haas, hagedissen, vissen, insectenlarven en zelfs slangen staan op het menu. Verder haalt de wasbeer vogel- en schildpadnesten leeg, waarbij hij de eieren en jongen verorbert. Ook is hij dol op vruchten als appels en pruimen, bessen, maïs, aardappels, noten als eikels en granen. Daarnaast voedt de wasbeer zich ook met aas en eetbaar afval. Met hun voorpoten kunnen ze voedsel dragen. Ook gebruiken wasberen hun voorpoten om voedsel in water te bemachtigen. Wasberen wassen hun voedsel om gifstoffen te verwijderen en hard voedsel weker te maken. De wasbeer is geen echte jager en grote prooien zijn daarom een zeldzaamheid.

Voortplanting

De paartijd is van januari tot begin februari. Na een draagtijd van 60 tot 73 dagen worden er meestal vier of vijf jongen (maar variërend van drie tot zeven) geboren van maart tot mei. Ook worden er in het begin van de zomer weleens jongen geboren. Een vrouwtje dat een pasgeboren nest verliest, wordt vrij snel opnieuw loops. De jongen worden geboren in een hooggelegen boomholte.

Als de moeder ze wil verplaatsen draagt ze haar jongen bij hun nekvel. Bij gevaar vluchten de jongen snel in een boom en worden ze fel verdedigd door hun moeder. Na een week of tien maken de jongen kleine tochtjes met de moeder en een week later verhuizen de jongen voor de eerste keer naar nieuwe holen. Na anderhalf tot vier maanden worden de jongen gespeend.

Gewoonlijk blijven de jongen bij de moeder tot in de herfst, maar bij schaarste aan goede schuilplaatsen brengen ze soms nog samen de winter door in hetzelfde hol. Na één jaar zijn de jongen geslachtsrijp.

Bedreiging

Een wasbeer kan in het wild tot zestien jaar oud worden, maar de meeste dieren halen de zeven jaar niet. In gevangenschap worden ze maximaal twintig jaar oud. De meeste wasberen sterven aan menselijke activiteiten als jacht en vergiftiging. Ook auto-ongelukken eisen veel slachtoffers. Van september tot december is in Noord-Amerika het jachtseizoen, waarbij zo'n vier miljoen wasberen worden geschoten. Ook honger (in de winter), parasieten en ziekten zijn belangrijke factoren. Jonge wasberen vallen vaak ten prooi aan roofdieren als poema, rode lynx, coyote, Amerikaanse oehoe en steenarend.

Ontdek meer Leefwijze per onderwerp

Familie (verwanten)

Familie (verwanten)

Familie is de groep personen waarmee men direct of indirect door middel van één of meer ouder-kindrelaties is verbonden.

Territorium (dieren)

Territorium (dieren)

Een territorium of revier is bij dieren een tegen soortgenoten verdedigd leefgebied, hetzij door een individu, hetzij door een sociale groep. Het is een gebied om voedsel te zoeken en de jongen te verzorgen.

Omnivoor

Omnivoor

Een omnivoor of alleseter is een dier dat zowel plantaardig als dierlijk voedsel kan eten om te overleven.

Rivierkreeften

Rivierkreeften

De rivierkreeften vormen een groep van kreeftachtigen, bestaande uit twee superfamilies en drie families. De families zijn nauwer verwant met de zeekreeften dan met andere families als langoesten. Er zijn verschillende soorten rivierkreeften, die allemaal gemeenschappelijk hebben dat ze in zoet water leven, in tegenstelling tot vrijwel alle andere kreeften. De meeste soorten zijn zeer gevoelig voor vervuiling. Enkele bekendere rivierkreeften zijn:Europese rivierkreeft Gevlekte rivierkreeft Rode rivierkreeft Marmerkreeft

Amfibieën

Amfibieën

De amfibieën (Amphibia) vormen een klasse van gewervelde, koudbloedige dieren met een naakte, relatief gladde huid. De naam amfibie is afgeleid van het Griekse ἀμφί-βιος amphí-bios, wat dubbel-levend betekent. Dit verwijst naar de levenswijze van amfibieën: ze kunnen zowel in het water als op het land overleven.

Kikkers

Kikkers

Kikkers (Anura) zijn een van de drie groepen van amfibieën, naast de salamanders (Caudata) en de wormsalamanders (Gymnophiona). Kikkers zijn hiervan verreweg de grootste groep; van de ongeveer 8400 soorten amfibieën behoort grofweg 88% tot de kikkers. Er zijn tegenwoordig ruim 7400 verschillende soorten kikkers beschreven. Kikkers hebben een vrijwel wereldwijde verspreiding en leven in sterk uiteenlopende habitats.

Hazen en konijnen

Hazen en konijnen

Hazen en konijnen (Leporidae) vormen een van de twee families uit de orde van de haasachtigen (Lagomorpha). Tot deze familie behoren onder andere het konijn en de haas.

Hagedissen

Hagedissen

Hagedissen (Lacertilia) vormen een onderorde van de schubreptielen (Squamata), die meer dan 7100 soorten telt. Hagedissen zijn daardoor de grootste groep van alle moderne reptielen. Ze zijn ontstaan in het Trias, maar goede fossielen zijn pas bekend uit het Jura. De slangen ontstonden in het Krijt uit een groep van de hagedissen. Hoewel slangen dus evolutionair gezien tot de hagedissen behoren, worden ze hier verder niet behandeld vanwege de afwijkende fysiologie en levenswijze.

Vissen (dieren)

Vissen (dieren)

Vissen zijn in water levende, gewervelde dieren die zich voortbewegen met behulp van vinnen en ademhalen door middel van onder meer kieuwen. De meeste vissen hebben een gestrekt, spoelvormig lichaam met vinvormige ledematen en een afgeplatte staart. Vissen kennen een rijke evolutionaire geschiedenis die teruggaat tot het Cambrium, en de diversiteit aan lichaamsvormen en levenswijzen is enorm. Bijna alle soorten behoren tot de klasse der straalvinnigen (Actinopterygii).

Vogels

Vogels

Vogels (Aves) zijn een klasse van warmbloedige, gewervelde dieren die gekenmerkt worden door het bezit van veren, een hol maar sterk skelet, en de aangepaste voorste ledematen die hen in beginsel het vermogen geeft te vliegen. Vogels komen wereldwijd voor, in zeer uiteenlopende milieus. Sommige zijn aangepast aan het leven in water, zoals zeevogels, andere aan het leven op het land, zoals loopvogels, en weer andere zijn behendige vliegers. Er zijn meer dan tienduizend soorten beschreven, waarvan meer dan de helft tot de zangvogels behoren.

Schildpadden

Schildpadden

Schildpadden (Testudines) zijn een orde van reptielen waarvan alle soorten gekenmerkt worden door een vaak stevig en bolvormig schild.

Appel (vrucht)

Appel (vrucht)

De appel is de pitvrucht van de plant Malus domestica uit de rozenfamilie (Rosaceae).

Verspreiding en leefgebied

Wasberen komen voor van Canada tot Panama. De wasbeer heeft een groot aanpassingsvermogen en bewoont daardoor een groot aantal biotopen, maar zijn voorkeur gaat toch uit naar bosrijke gebieden, voornamelijk loofwouden, met meren en waterstroompjes. In Costa Rica en Panama, waar de gewone wasbeer samen voorkomt met de krabbenetende wasbeer (Procyon cancrivorus), leeft de gewone wasbeer vooral in mangrovebossen terwijl de krabbenetende wasbeer voorkomt in de zoetwatergebieden. Daarnaast leeft de wasbeer ook in stedelijke gebieden, kuststreken en berggebieden tot 2500 meter hoogte.

Invasieve exoot

Ze zijn sinds 1934 ingevoerd in Rusland en Duitsland voor de jacht. Sindsdien hebben ze zich als exoot over het continent verspreid, waaronder in Frankrijk, Zwitserland, Slowakije, Polen, Hongarije, Denemarken, Nederland en België. Ook rondom Madrid is een kleine populatie te vinden. Ten slotte komt de wasbeer ook in Japan voor.

Sinds 2016 staat deze soort op de lijst van invasieve exoten die zorgwekkend zijn voor de Europese Unie[5] Dit betekent dat de wasbeer niet langer in de Europese Unie mag worden gehouden, ingevoerd, vervoerd, gecommercialiseerd, gekweekt, gebruikt, uitgewisseld of vrijgelaten in de natuur. Verder geldt voor lidstaten de plicht om in de natuur aanwezige populaties te proberen verwijderen, of als dat niet lukt, zodanig te beheren dat verspreiding en schade zoveel mogelijk wordt voorkomen.

Ontdek meer Verspreiding en leefgebied per onderwerp

Canada

Canada

Canada is een land in het noorden van Noord-Amerika. De hoofdstad van Canada is Ottawa en de grootste steden zijn Toronto, Montreal, Vancouver en Calgary. Canada is met een oppervlakte van 9.984.670 km² op Rusland na het grootste land ter wereld.

Panama (land)

Panama (land)

De Republiek Panama is een land op de grens van Centraal-Amerika en Zuid-Amerika dat grenst aan Costa Rica en Colombia. Panama is vooral bekend door het Panamakanaal, dat de doorsteek mogelijk maakt tussen de Atlantische Oceaan en de Grote Oceaan.

Biotoop

Biotoop

Een biotoop is een gebied met een uniform landschapstype (ecotoop) waarin een bepaalde levensgemeenschap met organismen kan gedijen.

Costa Rica

Costa Rica

De Republiek Costa Rica is een land in Centraal-Amerika dat in het noorden door Nicaragua en in het zuiden door Panama wordt begrensd. In het westen en het oosten wordt het respectievelijk begrensd door de Grote Oceaan en de Caraïbische Zee. Costa Rica heeft een oppervlakte van 51.100 km² en telt ruim vijf miljoen inwoners. De hoofdstad van het land is San José.

Krabbenetende wasbeer

Krabbenetende wasbeer

De krabbenetende wasbeer of krabbenhond is een roofdier uit de familie kleine beren (Procyonidae) dat voorkomt van Costa Rica tot aan de Rio de la Plata in Uruguay en Noord-Argentinië. Ze worden ook wel mapache of mapachín genoemd. Ze worden (kop-romp) 54 tot 76 cm lang, met een staart van 25 tot 38 cm. Ze wegen 2 tot 8 kg.

Duitsland

Duitsland

De Bondsrepubliek Duitsland (BRD), kortweg Duitsland, is een land in West- en of Centraal-Europa. Het heeft een grondgebied van 357.022 km² en grenst in het noorden aan de Oostzee, de Noordzee en Denemarken, in het oosten aan Polen en Tsjechië, in het zuiden aan Oostenrijk en Zwitserland en in het westen aan Frankrijk, Luxemburg, België en Nederland. Duitsland heeft met 83.222.442 inwoners de grootste bevolking van alle landen in de Europese Unie. De hoofdstad en grootste stad van het land is Berlijn.

Exoot

Exoot

Een exoot is de status van een organisme dat zich buiten zijn oorspronkelijke verspreidingsgebied heeft gevestigd in een gebied of land waar het oorspronkelijk niet vandaan komt. Voorbeelden hiervan zijn het konijn en de reuzenpad in Australië, het varken op Hawaï, de muskusrat, de Amerikaanse vogelkers en de waterpest in België en Nederland, het edelhert in Nieuw-Zeeland en de nijlbaars in het Victoriameer. De douglasspar is in Europa ook een exoot, maar wordt in Nederland sinds het verschijnen van de Standaardlijst van de Nederlandse flora 2003 als een Nederlandse soort beschouwd. In het Nederlands Soortenregister heeft hij de status "exoot: inburgerend".

Frankrijk

Frankrijk

Frankrijk, officieel de Franse Republiek, is een land in West-Europa en qua oppervlakte het op twee na grootste Europese land. Frankrijk ligt tussen het Kanaal, de Atlantische Oceaan en de Golf van Biskaje, België en Luxemburg, Duitsland, Zwitserland en Italië en Spanje, Andorra, de Middellandse Zee en Monaco. Ook het eiland Corsica in de Middellandse Zee behoort tot Frankrijk, alsook vele overzeese gebieden. Frankrijk maakt aanspraak op een deel van Antarctica: Adélieland.

Hongarije

Hongarije

Hongarije is een land in Centraal-Europa, van noord naar zuid doorsneden door de Donau en grenzend aan Oostenrijk, Slowakije, Oekraïne, Roemenië, Servië, Kroatië en Slovenië. Hongarije is lid van de Verenigde Naties, de Europese Unie, de NAVO en de Visegrádgroep.

Denemarken

Denemarken

Denemarken, officieel het Koninkrijk Denemarken, is een land in Scandinavië, in het noorden van Europa. Denemarken vormt samen met Groenland en de Faeröer het Koninkrijk Denemarken. Het is het meest zuidelijk gelegen land van de Noordse landen en ligt ten zuiden van Noorwegen en ten zuidwesten van Zweden, waarmee het door een brug verbonden is. Ten zuiden van de enige Europese landgrens die het land rijk is, ligt Duitsland. Het land grenst daarnaast aan de Oostzee en Noordzee. Ook grenst het land sinds juni 2022 aan Canada. Toen werd een onderling territoriaal geschil over Hanseiland – behorend tot Groenland – opgelost.

Madrid (stad)

Madrid (stad)

Madrid is de hoofdstad en grootste stad van Spanje. De stad is tevens een gemeente en ligt in het midden van het land, op de Spaanse Hoogvlakte. Het is de op vier na grootste stad van Europa en een zogenaamde alpha-wereldstad. Madrid is de hoofdplaats van de gelijknamige autonome regio. Madrid is na Berlijn de grootste stad van de Europese Unie.

Japan

Japan

Japan is een land en een eilandstaat ten oosten van het Aziatische continent. Het land wordt gevormd door 6.852 eilanden in de Grote Oceaan. De grootste eilanden zijn Hokkaido, Honshu, Shikoku en Kyushu, die samen 97% van de totale oppervlakte van Japan innemen. De hoofdstad en grootste stad van Japan is Tokio. De omringende agglomeratie Groot-Tokio is met bijna 40 miljoen inwoners de op een na grootste metropool ter wereld. Het gehele land telt 125.507.472 (2020) inwoners.

Ziekteverspreider

In veel van de landen waar hij als exoot voorkomt wordt hij bestreden. In Europa wordt hij als een invasieve soort beschouwd en is het een potentiële verspreider van infectieziektes, zoals rabiës, en parasieten. Naar de ernst van deze dreigingen is nog weinig onderzoek gedaan. Wel is al bekend dat de wasbeer een belangrijke gastheer is van de zogenaamde 'wasbeerworm' (Baylisascaris procyonis) die bij de mens, wanneer geïnfecteerd, ernstige complicaties kan veroorzaken.[6]

Ontdek meer Ziekteverspreider per onderwerp

Bron: "Gewone wasbeer", Wikipedia, Wikimedia Foundation, (2022, November 15th), https://nl.wikipedia.org/wiki/Gewone_wasbeer.

Geniet u van Wikiz?

Geniet u van Wikiz?

Download dan nu onze GRATIS uitbreiding!

Externe link
  • Kaarten met waarnemingen:

The content of this page is based on the Wikipedia article written by contributors..
The text is available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike Licence & the media files are available under their respective licenses; additional terms may apply.
By using this site, you agree to the Terms of Use & Privacy Policy.
Wikipedia® is a registered trademark of the Wikimedia Foundation, Inc., a non-profit organization & is not affiliated to WikiZ.com.