Het Gat van Nederland

Het programma was geïnspireerd op het wekelijkse satirische Amerikaanse tv-programma The Great American Dream Machine (1971-1973) en borduurde voort op de, toen nieuwe, onbevangen en onorthodoxe manier van aanpak van onderwerpen en geportretteerden, zoals in het VPRO-programma Hoepla en het KRO-programma Verslag op Dinsdag eerder gebeurde. Het Gat van Nederland werd gemaakt door jonge televisiemakers, geholpen door ervaren cameralieden. Ze beschikten voor over handzame filmapparatuur, waarmee mobiel kon worden gewerkt. De cameramensen waren onder meer Jochgem van Dijk, Paul van den Bos, Mat van Hensbergen, Maarten Schmidt en Jan de Bont, editors waren Fred van Dijk, Ot Louw en Wim Louwrier. Vormgever Jaap Drupsteen zorgde voor vernieuwende, geanimeerde videografische bijdragen in de vorm van 'leaders', 'bumpers' en aftiteling.

De makers van het programma waren naast Hans Keller, Ad 's-Gravesande (tevens eindredacteur van het tweede seizoen), Pieter Verhoeff, Emile Fallaux, Cherry Duyns, Rob Klaasman, Theo Uittenbogaard, Frank Wiering, Hans Verhagen, Jan Lenferink, voor de gefilmde bijdragen, en Kees van Kooten, Wim de Bie voor de gespeelde satire.

Ontdek meer Vernieuwend per onderwerp

Hoepla

Hoepla

Hoepla was een Nederlands televisieprogramma, uitgezonden door de VPRO in de tweede helft van 1967. Het productieteam bestond uit Willem de Ridder, Hans Verhagen, Wim T. Schippers, Wim van der Linden, Trino Flothuis en Gied Jaspars.

Jochgem van Dijk

Jochgem van Dijk

Jochgem Frans van Dijk was een Nederlands cameraman.

Jan de Bont

Jan de Bont

Jan de Bont is een Nederlandse cameraman, filmproducent en filmregisseur. Hij had in het begin van zijn carrière succes met de Nederlandse films Blue movie, Wat zien ik!? enTurks Fruit. De laatste twee werden geregisseerd door Paul Verhoeven met wie hij een jarenlange samenwerking opbouwde, die eindigde in Hollywood met Basic Instinct, waarna De Bont zelf ging regisseren. Na een reeks succesvolle films in Amerika als cameraman (Die Hard, Lethal Weapon 3 en Black Rain maakte hij in 1994 zijn regiedebuut met de film Speed.

Fred van Dijk

Fred van Dijk

Fred van Dijk is een Nederlands filmeditor, televisieregisseur en filmmaker.

Jaap Drupsteen

Jaap Drupsteen

Jaap Drupsteen is een Nederlands grafisch ontwerper.

Animatie (media)

Animatie (media)

Animatie is de illusie van beweging door het na elkaar afspelen van verschillende stilstaande beelden, zogenaamde frames. Er wordt onderscheid gemaakt tussen traditionele animatie en digitale animatie. Deze laatste komt het meeste voor en is te vinden op het internet, in tekenfilms en tekenfilmseries, animatiefilms, banners en uitleganimaties. Grafische computer formats zoals GIF, MNG, SVG, MP4 en Flash zorgen voor de animaties op computers en het internet.

Ad 's-Gravesande

Ad 's-Gravesande

Adriaan (Ad) 's-Gravesande is een Nederlands documentairemaker, radio- en televisiepresentator, en producent van artistieke en mediaproducties.

Emile Fallaux

Emile Fallaux

Emile Marcus Fallaux is een Nederlands journalist en programmamaker.

Cherry Duyns

Cherry Duyns

Cherry Duyns werkte als redacteur bij het weekblad Haagse Post en werd documentaire-filmmaker bij de VPRO, waarbij hij veel samenwerkte met cameraman Jochgem van Dijk.

Frank Wiering

Frank Wiering

Frank Wiering is een Nederlandse regisseur en producer.

Hans Verhagen (dichter)

Hans Verhagen (dichter)

Hans Pieter Verhagen was een Nederlands dichter, journalist, kunstschilder en filmmaker.

Jan Lenferink

Jan Lenferink

Jan Lenferink is een voormalig Nederlands radio- en televisiemaker.

Het lag in eerste instantie in de bedoeling om het programma naar de Grieks mythologische figuur Icarus te vernoemen, maar de journalist Jan Blokker vroeg zich tegenover Keller hardop af of dat niet een aanstellerige titel was. Op datzelfde moment lag de Volkskrant geopend op tafel met in het zicht een tekening van Opland, met daarin afgebeeld een kuil in de bestrating van het Binnenhof (Den Haag) met de tekst: "Het gat van Witteveen", doelend op het begrotingstekort van de toenmalige minister van Financiën Johan Witteveen, waarop gekozen werd voor de titel Het Gat van Nederland.

Ontdek meer Naamgeving per onderwerp

Icarus

Icarus

Icarus (Latijn) of Ikaros is een figuur uit de Griekse mythologie, bekend van de vliegtocht samen met zijn vader Daedalus.

Jan Blokker

Jan Blokker

Jan Andries Blokker sr. was een Nederlandse journalist, columnist, schrijver, publicist en amateur-historicus.

De Volkskrant

De Volkskrant

De Volkskrant is een Nederlands dagblad, dat eigendom is van het mediabedrijf DPG Media uit Vlaanderen.

Opland

Opland

Opland is het pseudoniem van de politieke cartoonist Robert (Rob) Wout. Hij was onder andere werkzaam voor de Volkskrant en de Groene Amsterdammer. Zijn bekendste cartoon, 'kernwapens de wereld uit', verkreeg ook buiten Nederland bekendheid.

Binnenhof (Den Haag)

Binnenhof (Den Haag)

Het Binnenhof is een gebouwencomplex in het centrum van Den Haag, dat al eeuwenlang het middelpunt is van de Hollandse en Nederlandse politiek. Hier bevinden zich de Eerste en Tweede Kamer, de twee kamers die samen het parlement vormen, en een deel van de Raad van State, het orgaan dat over wetgeving adviseert en tevens dient als de hoogste bestuursrechter. Ook de minister-president, de hoogste politieke bestuurder van Nederland, heeft hier zijn kantoor, in het Torentje.

Johan Witteveen

Johan Witteveen

Hendrikus Johannes (Johan) Witteveen was een Nederlandse econoom en VVD-politicus. Witteveen was minister van Financiën in twee Nederlandse kabinetten. Van 1973-1978 was hij voorzitter van het IMF. Hij was voorman van de Nederlandse tak van de soefi-beweging.

In 1973 ontving Keller voor Het Gat van Nederland de Zilveren Nipkowschijf, de hoogste televisieonderscheiding van Nederland. Keller had in 1961 de Nipkowschijf ook mee ingesteld als prijs. In 1973 werd met een compilatie van bijna een uur de tweede prijs in de wacht gesleept bij de Prix Italia.

Het programma werd in de tv-seizoenen 1972-1973 en 1973-1974 driewekelijks uitgezonden. Met Kerstmis 1977 werd een nieuwe aflevering van Het Gat van Nederland uitgezonden, evenals een jaar later met Pasen ^[1]] en Pinksteren

Op het Nederlands Film Festival in Utrecht in 2006 werd een compilatie van een aantal onderwerpen uit Het Gat van Nederland vertoond: De Kunstfluiter Jan Tromp (Cherry Duyns en Pieter Verhoeff), Anton Pieck leeft en woont in Overveen (Frank Wiering), De Hel van Groningen, over de Van Mesdagkliniek (Hans Verhagen), De Vliegende Hollander, over een KLM-piloot die naar New York vliegt en terug (Theo Uittenbogaard) en Hollands Glorie 1980?, over een mislukte reportage over Nederlandse olieboorders in de Noordzee (Hans Keller) ter gelegenheid van de verschijning van het boek Direct cinema maar soepel en met mate,^[2] een studie van Bert Hogenkamp over het ontstaan van de VPRO Documentaire School, waar Het Gat van Nederland deel van was, en de makers de aanzet voor vormden.

• Diverse cafés in Nederland, zoals in Volendam, noemden zich toentertijd (naar het VPRO-programma) Het Gat van Nederland en hebben het programma daarmee decennialang overleefd.
• De muziek die de aftiteling vanaf 1973 begeleidde, was het nummer Leaving this town van The Beach Boys. Het nummer is terug te vinden op het album Holland uit 1973. In 1972 en 1973 werd de aftiteling begeleid door het nummer Joy Of A Toy van Kevin Ayers. Het was het eerste nummer van zijn eerste solo-LP na zijn afscheid van The Soft Machine, een psychrock/jazz band eind jaren '60.