Tweede Kamer der Staten-Generaal

Van 1814 tot 1815 bestond de Staten-Generaal uit één Kamer van 55 leden die per provincie gekozen zouden worden door de Provinciale Staten. Deze eerste keer vond de benoeming plaats door Willem I. Deze Kamer kwam voor het eerst samen op 2 mei 1814,^[1] voor het laatst op 7 augustus 1815.^[2] Hierna kwam van 8 tot 19 augustus 1815 de Staten-Generaal 'in dubbelen getale' bijeen om de Grondwetwijziging te behandelen als gevolg van de samenvoeging van de noordelijke en zuidelijke Nederlanden.^[3] Toen werd ook besloten tot een tweekamerstelsel. Daarbij werd de Tweede Kamer verkozen door de Provinciale Staten (de Eerste Kamer werd benoemd door de Koning).

De eerste zitting van de Tweede Kamer was op 21 september 1815,^[4] nadat onder de Bataafse Republiek al eerder korte tijd een Tweede Kamer had bestaan. In 1814 werden Kamerleden benoemd door de soeverein vorst Willem I, daarna getrapt door de leden van de Provinciale Staten en vanaf 1848 rechtstreeks door de mannelijke (welgestelde) burgers via een landelijke verkiezing in districten. In de decennia na 1848 werd het kiezerskorps langzamerhand uitgebreid tot in 1917 alle mannen vanaf 25 jaar kiesrecht kregen werd en in 1919 ook alle vrouwen van 25 jaar en ouder. Sinds de Grondwetswijziging van 1917 kent Nederland voor de Tweede Kamer een stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Vanaf 1815 was het aantal leden 110, waarvan 55 uit het Noorden en 55 uit het Zuiden. Na 1840 nam het aantal leden toe van 58 leden tot uiteindelijk 100 in 1887 (zie ook Historische zetelverdeling Tweede Kamer).

Ontdek meer Geschiedenis vanaf 1814 per onderwerp

Bataafse Republiek

Bataafse Republiek

De Bataafse Republiek (1795–1806), vanaf 1801 het Bataafs Gemenebest geheten, was een republiek die het grootste gedeelte van het huidige Nederland omvatte. De republiek was gevormd naar voorbeeld en met militaire steun van de Franse Republiek, waarvan de Bataafse Republiek een zusterrepubliek was en de facto een vazalstaat. Op 1 maart 1796 kwam voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis een nationaal en democratisch gekozen parlement bij elkaar. Aan de Bataafse Republiek kwam een einde bij de stichting van het Koninkrijk Holland in 1806.

Tweede Kamerlid

Tweede Kamerlid

Een Tweede Kamerlid is een verkozen volksvertegenwoordiger in de Tweede Kamer der Staten-Generaal van Nederland. De Tweede Kamer bestaat sinds 1956 uit honderdvijftig leden. Ieder kamerlid bezet een zetel met stemrecht.

Willem I der Nederlanden

Willem I der Nederlanden

Willem Frederik Prins van Oranje-Nassau was de eerste koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau.

Provinciale Staten (Nederland)

Provinciale Staten (Nederland)

In Nederland vormen de Provinciale Staten sinds 11 maart 2003 het collectief van volksvertegenwoordigers op provinciaal niveau. Voor deze datum vormden de Provinciale Staten juist het bestuur van de provincie. De hoofdtaak van de Provinciale Staten is thans het controleren van het bestuur, dat gevormd wordt door de Gedeputeerde Staten.

Tweede Kamerverkiezingen

Tweede Kamerverkiezingen

De Tweede Kamerverkiezingen zijn rechtstreekse verkiezingen volgens het principe van evenredige vertegenwoordiging waarmee de samenstelling van de Nederlandse Tweede Kamer der Staten-Generaal wordt bepaald.

Historische zetelverdeling Tweede Kamer

Historische zetelverdeling Tweede Kamer

Historische zetelverdeling Tweede Kamer geeft een historisch overzicht van de ontwikkeling van de samenstelling van de Tweede Kamer der Staten-Generaal in Nederland.

De plenaire zaal van de Tweede Kamer.

De Tweede Kamer heeft in hoofdzaak drie taken:

• medewetgeving (met de regering en de Eerste Kamer),
• controle op regeringsbeleid,
• vertegenwoordiging van de bevolking.

Wetten maken

De Tweede Kamer is deel van de wetgevende macht in Nederland. Alle wetsvoorstellen moeten zowel door de Tweede als de Eerste Kamer worden goedgekeurd, met een gewone meerderheid: er moeten meer voorstemmen dan tegenstemmen zijn.

Voor wijzigingen in de Grondwet geldt een andere drempel. Daarover wordt in beide Kamers twee keer gestemd, met een verkiezing ertussen zodat twee Kamers met wisselende samenstelling zich over de wijziging kunnen uitspreken. Bovendien moet het voorstel bij de tweede stemming een meerderheid van ten minste twee derde (100 Tweede Kamerzetels, 50 Eerste Kamerzetels) hebben voordat de Grondwet definitief gewijzigd wordt.

Veel wetsvoorstellen worden ingediend door de ministers, namens de regering. Veel plannen voor wetsvoorstellen worden al vóór de kabinetsperiode vastgelegd in een regeerakkoord, hoewel dit nergens officieel is vastgelegd. Coalitiepartijen spreken in een akkoord af welke wetsvoorstellen ze in principe willen steunen: ze sluiten compromissen en ruilen onderling voorstellen uit. Daardoor weet een minister zich vaak vooraf al verzekerd van steun voor zijn of haar wetsvoorstellen.

De Tweede Kamer heeft ook het recht van initiatief, dat is het recht om zelf wetsvoorstellen voor te stellen. Zulke voorstellen zijn zeldzamer dan voorstellen vanuit het kabinet, maar komen doorgaans enkele keren per jaar voor. Zo zijn er in 2020 zeventien, en zowel in 2021 als in 2022 veertien initiatieven bij de Tweede Kamer aanhangig gemaakt. Na advies door de afdeling advisering van de Raad van State en een schriftelijke ronde wordt het voorstel plenair behandeld. Het Tweede Kamerlid dat of de Tweede Kamerleden die het initiatief voorgesteld heeft of hebben zitten dan in de plenaire zaal van de Kamer achter de regeringstafel in het zogeheten Vak K om hun wetsontwerp te verdedigen. Als het wetsvoorstel door de Tweede Kamer is aangenomen, wordt het voorstel door de Tweede Kamer ingediend bij de Eerste Kamer. Meestal gaat er geruime tijd overheen voordat er door de Tweede Kamer over een wetsvoorstel wordt gestemd. Zo zijn van de in 2020 ingediende voorstellen er vier aangenomen en twee verworpen en van de voorstellen uit 2021 drie aangenomen en twee verworpen. De rest is op 1 januari 2023 nog aanhangig. Meestal wordt het voorstel ook in de Eerste Kamer verdedigd door de oorspronkelijke initiatiefnemers.

Een ander belangrijk recht bij de wetgeving is het recht van amendement. Dat is de mogelijkheid om wetsvoorstellen op onderdelen te wijzigen (zie: Nederlandse wet). Als een meerderheid van de Tweede Kamer een amendement steunt, dan wordt de verlangde wijziging aangebracht in het wetsvoorstel. Een minister die daar grote bezwaren tegen heeft, kan dreigen met aftreden of met intrekking van het gehele wetsontwerp.

Controleren van de regering

Om de regering te kunnen controleren, heeft de Tweede Kamer verschillende rechten en instrumenten. Een belangrijke bevoegdheid van de Tweede Kamer is het budgetrecht of recht van begroting. Dat is de mogelijkheid begrotingen van de ministeries goed en af te keuren en om ze te wijzigen. Vanaf 1814 had de Kamer een beperkt budgetrecht (eenmaal in de tien jaar; zonder recht van amendement). Vanaf 1840 gold dat recht voor twee jaar en vanaf 1848 kreeg de Kamer een jaarlijks budgetrecht.

Verder kan de Tweede Kamer gebruikmaken van het recht van interpellatie. In minder zwaarwegende kwesties kunnen ministers door Kamerleden aan de tand worden gevoeld tijdens het wekelijkse mondelinge vragenuurtje van de Tweede Kamer. Ook bestaat de mogelijkheid om schriftelijk Kamervragen te stellen, waarop de betrokken minister of staatssecretaris verplicht is te antwoorden.

Een verhoor tijdens de parlementaire enquête naar de RSV-werf in 1984.

In sommige gevallen maakt de Tweede Kamer gebruik van het recht van enquête om zich te laten informeren. Dit gebeurt via een zogeheten parlementaire enquête. Een speciaal daarvoor benoemde tijdelijke commissie, samengesteld uit Tweede Kamerleden, onderzoekt dan in een bepaalde kwestie het regeringsbeleid tot op de bodem. Betrokkenen, van burgers tot ambtenaren tot leidinggeven uit het bedrijfsleven tot ministers, kunnen onder ede worden gehoord en formeel zelfs gegijzeld worden. Als achteraf blijkt dat zij hierbij niet te waarheid spreken, kunnen ze wegens meineed vervolgd worden.

Er zijn twee andere parlementaire onderzoeksvormen die kleiner van opzet zijn dan de parlementaire enquête. Een daarvan is het parlementair onderzoek, waarbij getuigen niet onder ede staan en getuigen ervoor kunnen kiezen niet op te komen dagen. De Kamer kan kiezen voor een parlementair onderzoek omdat het voornaamste doel van het onderzoek niet waarheidsvinding, maar het vergroten van het inzicht in een praktijk of misstand is. De andere onderzoeksvorm is de parlementaire ondervraging, vaak ook aangeduid als mini-enquête vanwege de kleinere opzet. Dit is een soort tussenvorm: er is geen uitgebreid dossieronderzoek, maar getuigen kunnen wél onder ede gehoord worden. Zo kan de Kamer bijvoorbeeld snel onderzoek doen, ook bij (politiek) gevoelige onderwerpen.

Het vragenrecht, budgetrecht, recht van interpellatie en recht van enquête vallen allen onder het recht op informatie van de Tweede Kamer. Het zijn middelen waarmee de Kamer aan informatie kan komen om zo het functioneren van de regering te beoordelen.

Een ander instrument van de Tweede Kamer is de zogenaamde motie. Jaarlijks worden enkele duizenden moties ingediend. In een motie spreekt de Tweede Kamer een mening uit, of zij vraagt hierin aan een minister of het hele kabinet om iets te doen of juist na te laten. Zo'n uitspraak weegt minder zwaar dan een amendement, omdat hij niet bindend is. Een minister kan een motie naast zich neerleggen. Een uitzondering is de motie van wantrouwen. Als een motie van wantrouwen door een meerderheid van de Kamer wordt aangenomen, dient de bewindspersoon of de bewindslieden op te stappen. Minder zwaar is de motie van afkeuring, die het handelen van een bewindspersoon veroordeelt en waarschuwt, maar niet tot opstappen dwingt. Een nog mildere vorm van de Kamer om ongenoegen uit te spreken is de motie van treurnis.

Ontdek meer Macht en middelen per onderwerp

Gewone meerderheid

Gewone meerderheid

Een gewone meerderheid van stemmen is een meerderheid die is bereikt wanneer er in een stemprocedure meer voorstemmen zijn dan tegenstemmen. Daarmee is ze te onderscheiden van een absolute meerderheid en een gekwalificeerde meerderheid.

Regeerakkoord

Regeerakkoord

Een regeerakkoord of coalitieakkoord is in Nederland een overeenkomst tussen de fracties van twee of meer politieke partijen in het parlement die een coalitieregering vormen. Het akkoord is het resultaat van de informatiefase van de kabinetsformatie en het regelt de politieke uitgangspunten voor de komende kabinetsperiode. Het is een meerjarige agenda voor het kabinetsbeleid.

Recht van initiatief

Recht van initiatief

Het recht van initiatief of het initiatiefrecht is het recht om een wetsvoorstel te doen.

Amendement

Amendement

Een amendement is een formele wijziging van een officieel document.

Nederlandse wet

Nederlandse wet

Een Nederlandse wet in formele zin is een besluit dat tot stand komt volgens de procedure van artikelen 82 tot en met 86 van de Grondwet, wat betekent dat het een besluit is van de regering en de Staten-Generaal samen. De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers, terwijl de Staten-Generaal bestaat uit de Tweede en de Eerste Kamer. Gezamenlijk worden die de formele wetgever genoemd. Er is dus geen strikte scheiding tussen wetgevende en uitvoerende macht.

Budgetrecht

Budgetrecht

Het budgetrecht is het recht van het parlement in Nederland om wijzigingen inzake de Rijksbegroting goed of af te keuren. Via het budgetrecht wordt er over de begrotingsvoorstellen van het kabinet gestemd. Het budgetrecht is een van de vier rechten die vallen onder het recht op informatie.

Ministerie

Ministerie

Een ministerie of departement is een afdeling van een overheid waar het beleid van de regering wordt voorbereid en uitgevoerd. Aan een ministerie wordt leiding gegeven door een minister.

Recht van interpellatie

Recht van interpellatie

Het recht van interpellatie, een uitnodiging tot debat aan een minister, is een van de vier rechten die vallen onder de controlerende taak van de volksvertegenwoordiging. Het is een recht van de Staten-Generaal respectievelijk het Federaal Parlement van België.

Kamervragen

Kamervragen

Het stellen van Kamervragen is een procedure van het Nederlandse parlement als onderdeel van het democratische proces, waarbij een lid van de Eerste Kamer of Tweede Kamer vragen stelt aan de regering. Het is een van de meest gebruikte middelen om de regering te controleren. De vragen kunnen mondeling of schriftelijk worden gesteld.

Parlementaire enquête naar de RSV-werf

Parlementaire enquête naar de RSV-werf

Het scheepsbouwbedrijf Rijn-Schelde-Verolme (RSV) was eind jaren 60 mede onder druk van de overheid door een fusie ontstaan. Aan het concern was jarenlang door de overheid forse financiële steun verleend van zo'n 2,2 miljard gulden, maar uiteindelijk ging het bedrijf in 1983 toch ter ziele.

Recht van enquête

Recht van enquête

Het recht van enquête is het recht van een parlement of een ander vertegenwoordigend orgaan om in een bepaalde zaak een onderzoek in te stellen. Zo'n onderzoek heet een parlementaire enquête. Het recht van enquête is een van de vier rechten die vallen onder het recht op informatie.

Parlementaire enquête in Nederland

Parlementaire enquête in Nederland

Een parlementaire enquête is in Nederland een middel dat de Eerste en Tweede Kamer kunnen gebruiken om informatie over een bepaald onderwerp te verkrijgen. Het parlementaire recht een enquêteonderzoek te houden is sinds 1848 vastgelegd in de Nederlandse Grondwet en sinds 1850 verder uitgewerkt in de Wet op de Parlementaire Enquête. Deze wet is in 2008 volledig herzien.

Premier Mark Rutte spreekt de Kamer toe tijdens het debat over de regeringsverklaring bij het aantreden van het kabinet-Rutte II in 2012. De bewindspersonen uit zijn kabinet zitten achter hem, in Vak K.

De werkzaamheden van de Tweede Kamer worden geregeld in het Reglement van Orde van de Tweede Kamer. In 2021 is een integraal herzien reglement van orde van kracht geworden.

Het bekendste deel van de Tweede Kamer is de plenaire vergaderzaal. Hier vinden grote Kamerdebatten plaats, zoals de algemene politieke beschouwingen na Prinsjesdag en spoeddebatten over urgente kwesties. Ook het vragenuur wordt gehouden in de plenaire zaal.

Veel van het Kamerwerk speelt zich af buiten deze plenaire zaal, in de vaste Kamercommissies. Deze vinden plaats in de commissiezalen in het Kamergebouw. Zo bespreken Kamerleden de uitwerking van een wet soms in een Wetgevingsoverleg (WGO). In de commissies vinden ook de zogenoemde commissiedebatten plaats (tot 2021 onder de naam AO (de afkorting van 'Algemeen Overleg')), een vergadering van een Kamercommissie met een of meer bewindspersonen. En ook bestaat het 'tweeminutendebat', een kort plenair debat ter afronding van een commissiedebat van een Kamercommissie. Hier kunnen ook moties worden ingediend. Tot de wijziging van het reglement heette dit debat een VAO (de afkorting van 'Verslag Algemeen Overleg').

Sinds 1968 houdt de Kamer ook hoorzittingen, waarin deskundige of belanghebbende burgers inlichtingen kunnen verschaffen aan de Kamer of een van haar commissies.

Sinds 2006 kent de Kamer het burgerinitiatief. Kiesgerechtigden kunnen met 40.000 handtekeningen een onderwerp voordragen voor de Kameragenda. Dit onderwerp mag niet in strijd zijn met de Grondwet en mag niet de laatste twee jaar in de Kamer aan de orde zijn geweest. Sinds 1 januari 2008 kan de actie voor een burgerinitiatief ook op het internet worden gevoerd.

Presidium en voorzitter

Zie Voorzitter van de Tweede Kamer voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Tweede Kamer bestuurt zichzelf. Het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer heet het presidium en bestaat geheel uit Tweede Kamerleden. Het staat onder leiding van de voorzitter, ook een Tweede Kamerlid. De voorzitter wordt gekozen door de Kamer, kort na de installatie van de nieuwe Tweede Kamer na verkiezingen (of eerder, bij tussentijds aftreden van de vorige voorzitter). Niet alle fracties zijn vertegenwoordigd in het presidium: kleinere fracties worden door één of meerdere Kamerleden van een grotere fractie vertegenwoordigd.

Khadija Arib op de voorzittersstoel van de Tweede Kamer tijdens de nieuweledendag van de PvdA in 2015.

De voorzitter werd niet altijd direct gekozen door de Kamer. Vanaf de instelling van de Tweede Kamer in 1815 werd de voorzitter gekozen door de Kamer en benoemd door de Kroon. Aan het begin van ieder zittingsjaar stelde de Kamer een lijst met drie kandidaten samen. Deze lijst werd aangeboden aan de regering, die vervolgens een van de kandidaten benoemde. De drie kandidaten waren gerangschikt naar voorkeur van de Kamer. Zo stemde men eerst over de als eerste geplaatste, vervolgens over de als tweede geplaatste en ten slotte over de als derde geplaatste kandidaat. Per stemming was een absolute meerderheid van de aanwezige Kamerleden nodig om te worden verkozen. De benoeming door de Kroon was louter symbolisch, zonder uitzondering werd altijd de eerst geplaatste van de lijst benoemd. Mocht een voorzitter afwezig zijn, dan werden de honneurs waargenomen door het oudste aanwezige Kamerlid.

Met de uitbreiding van het presidium is hier verandering in gekomen. In de Grondwet van 1983 is opgenomen dat de Kamer zelf een voorzitter benoemt. Tevens is toen bepaald dat een voorzitter niet langer voor slechts één zittingsjaar zetelt, maar voor de gehele zittingsperiode van de Kamer.

Presentie en stemmingen

Ook bij een plenaire vergadering zijn vaak alleen de Kamerleden met de desbetreffende specialisatie aanwezig (en verder de voorzitter en de desbetreffende bewindspersoon). Bij stemmingen moeten wel zo veel mogelijk leden aanwezig zijn. De meeste stemmingen worden van tevoren gepland, zodat de leden tijdig weten wanneer ze allemaal aanwezig moeten zijn. In het geval van een ongeplande stemming laat de voorzitter vooraf in het hele gebouw een bel gaan, en geeft hij of zij de leden even de tijd om naar de zaal te komen. Bij stemmingen met handopsteken wordt de dubbele fictie gehanteerd dat alle leden aanwezig zijn, en dat de leden binnen een fractie hetzelfde stemmen.^[5] Over personen wordt schriftelijk gestemd, bijvoorbeeld bij de verkiezing van een nieuwe voorzitter of bij het opmaken van voordrachten voor leden van de Algemene Rekenkamer of de Hoge Raad.

Om te kunnen vergaderen, is een quorum vereist. Dit is het aantal aanwezige Kamerleden in het gebouw: 76 leden moeten hun handtekening op de presentielijst hebben gezet voor de voorzitter de vergadering kan openen. Als het aantal leden niet gehaald is, kan de vergadering niet beginnen. Ook voor een hoofdelijke stemming, waarbij niet per fractie maar per individueel Kamerlid wordt gestemd, is een quorum van 76 leden vereist.

Openbaarheid

Was een vergadering van de Tweede Kamer in 1814 aanvankelijk besloten, in de Grondwet van 1815 werd zij onder druk van Zuid-Nederlanders openbaar. In 1859 kwam er een perstribune in de vergaderzaal.

De plenaire debatten worden rechtstreeks uitgezonden op televisie en via het internet. De teksten worden op internet gepubliceerd in de Handelingen (of: Plenaire Verslagen). De voorlopige versie staat binnen een dag op de website van de Tweede Kamer onder "Verslagen", de definitieve na drie tot vier weken op overheid.nl.

Ambtelijke ondersteuning

Bij de Tweede Kamer werken enkele honderden ambtenaren die het Kamerwerk ondersteunen. Zij organiseren bijvoorbeeld de zalen voor vergaderingen en de Kameragenda. Voor het juridisch assisteren van Kamerleden en het voorbereiden van amendementen en initiatiefwetten is er het Bureau Wetgeving.^[6]

Een prominente ambtelijke functie in de Kamer is die van de griffier. De griffier zit in de Kamer rechts van de voorzitter (gezien vanuit de voorzitter), links zit het hoofd van de griffie.^[7] Sinds 8 december 2022 is Geert Jan Hamilton waarnemend griffier van de Tweede Kamer. Een historisch overzicht van griffiers is opgenomen in de lijst van griffiers van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Ontdek meer Werkzaamheden per onderwerp

Mark Rutte

Mark Rutte

Mark Rutte is een Nederlands politicus. Sinds 14 oktober 2010 is hij minister-president van Nederland en minister van Algemene Zaken en daarmee de langstzittende minister-president in de Nederlandse geschiedenis. Hij is tevens politiek leider van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD).

Kabinet-Rutte II

Kabinet-Rutte II

Het kabinet-Rutte II, ook wel het kabinet-Rutte-Asscher genoemd, was een Nederlands kabinet van 5 november 2012 tot en met 26 oktober 2017. Het bestond uit de politieke partijen VVD en PvdA en stond onder voorzitterschap van premier Mark Rutte en was de opvolger van kabinet-Rutte I, na de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012 en de daaropvolgende kabinetsformatie. Het kabinet heeft in de Eerste Kamer nooit een meerderheid gehad. In de Tweede Kamer heeft het zijn meerderheid gedurende de regeerperiode verloren, doordat er verschillende afsplitsingen van de regeringsfracties hebben plaatsgevonden.

Reglement van Orde van de Tweede Kamer

Reglement van Orde van de Tweede Kamer

Het Reglement van Orde van de Tweede Kamer bevat regels over de gang van zaken in de Tweede Kamer. Wie mag wanneer spreken, hoe komt een besluit tot stand, wat zijn de taken van commissies, welke bevoegdheden heeft de voorzitter, aan welke regels moeten bezoekers zich houden.

Prinsjesdag

Prinsjesdag

Prinsjesdag is een jaarlijkse Nederlandse traditie op de derde dinsdag van september. Na een ceremoniële rijtoer door Den Haag spreekt het staatshoofd in een verenigde vergadering van de Staten-Generaal de troonrede uit. Na terugkomst op Paleis Noordeinde is er de zogenoemde balkonscène.

Tweede Kamercommissie

Tweede Kamercommissie

Een Tweede Kamercommissie is een commissie die is ingesteld door de Nederlandse Tweede Kamer voor een bepaald inhoudelijk of procedureel onderwerp. De commissies overleggen in zogenaamde commissievergaderingen.

Hoorzitting

Hoorzitting

Een hoorzitting of hearing is een zitting van (meestal) een overheidsinstelling, waarbij verschillende partijen en belanghebbenden hun mening kunnen geven.

Burgerinitiatief (Nederland)

Burgerinitiatief (Nederland)

Een burgerinitiatief is in de Nederlandse politiek een voorstel dat een kiesgerechtigde, met ondersteuning van 40.000 handtekeningen, kan indienen om een bepaald onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer te laten plaatsen. Indien het voorstel aan de vereisten voldoet, komt het onderwerp op de Kameragenda.

Presidium van de Tweede Kamer

Presidium van de Tweede Kamer

Het Presidium van de Tweede Kamer der Staten-Generaal is sinds 1966 het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. In het Presidium zitten de Voorzitter van de Tweede Kamer en alle ondervoorzitters.

Khadija Arib

Khadija Arib

Khadija Arib is een Nederlands politica van Marokkaanse afkomst. Op een periode van drie maanden in 2006 en 2007 na, was zij van 19 mei 1998 tot en met 3 november 2022 namens de Partij van de Arbeid (PvdA) lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Van 13 januari 2016 tot en met 7 april 2021 was Arib voorzitter van de Tweede Kamer, een rol die zij daarvoor vanaf 12 december 2015 waarnemend vervulde.

1815

1815

Het jaar 1815 is het 15e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Kroon (regering)

Kroon (regering)

De Kroon is de regering van een monarchie bestaande uit de koning en de ministers.

Nederlandse Grondwet

Nederlandse Grondwet

De Nederlandse Grondwet is de hoogste wet in Nederland. De grondwet schrijft voor hoe de overheid in elkaar zit en wat de rechten zijn van ingezetenen en burgers van Nederland. De huidige grondwet heet Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden van 24 augustus 1815. De datum 24 augustus 1815 is de dag waarop wat nu het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden genoemd ontstond. De grondwet kan gewijzigd worden. In 1848 is de grondwet aangepast om liberaal democratische rechten vast te stellen en in 1983 werden sociale grondrechten vastgesteld. Daarnaast zijn er allerlei kleinere wijzigingen aangebracht.

De oude vergaderzaal van de Tweede Kamer.

De Tweede Kamer vergadert in het Tweede Kamergebouw aan het Plein in Den Haag. Sinds het ontstaan van het koninkrijk tot aan 1992 vonden de zittingen plaats in de Oude Zaal, de oorspronkelijke balzaal van het stadhouderlijk paleis. In 1992 betrok de Tweede Kamer de nieuwe vergaderzaal van de Tweede Kamer.

Impressie van de nieuwe tijdelijke vergaderzaal van de Tweede Kamer

Tijdens de renovatie van het Binnenhof, vanaf september 2021, gebruikt de Tweede Kamer Bezuidenhoutseweg 67, het voormalige gebouw van het ministerie van Buitenlandse Zaken, voor haar vergaderingen. In dit gebouw is een zaal gerealiseerd die zoveel mogelijk lijkt op de zaal in het Tweede Kamergebouw bij het Binnenhof.^[8]

Ontdek meer Gebouw per onderwerp

Uitbreiding van de Tweede Kamer

Uitbreiding van de Tweede Kamer

De uitbreiding van de Tweede Kamer is een gebouwencomplex uit 1992 ontworpen door Pi de Bruijn waarmee de verschillende bestaande monumentale gebouwen van de Tweede Kamer in en rond het Binnenhof in Den Haag aan elkaar verbonden zijn. In de uitbreiding zijn tevens de commissiezalen, de perstoren en de plenaire vergaderzaal gevestigd.

Plein (Den Haag)

Plein (Den Haag)

Het Plein is een vierhoekig plein in het centrum van Den Haag, dat in 1632 werd aangelegd en moest lijken op het Place Royale in Parijs. Wegens de nabijheid van het Binnenhof en de daargelegen vergaderplaatsen van regering en parlement wordt het Plein vaak gebruikt als plaats voor politieke protestdemonstraties en manifestaties.

Den Haag

Den Haag

Den Haag, ook wel 's-Gravenhage genoemd, is de hoofdstad van de provincie Zuid-Holland en met 562.446 inwoners de op twee na grootste gemeente van Nederland, na Amsterdam en Rotterdam. Alhoewel Den Haag niet de hoofdstad van Nederland is, dat is Amsterdam, is het wel de residentie (regeringszetel) en fungeert het in veel opzichten als hoofdstad.

Oude Zaal

Oude Zaal

De Oude Zaal is de voormalige vergaderzaal van de Tweede Kamer aan het Binnenhof in Den Haag. De zaal is in 1777 gebouwd als balzaal van het nieuwe paleis van stadhouder Willem V van Oranje-Nassau.

Vergaderzaal van de Tweede Kamer

Vergaderzaal van de Tweede Kamer

De Vergaderzaal van de Tweede Kamer is de grote plenaire vergaderzaal gevestigd op de eerste verdieping van de uitbreiding van de Tweede Kamer in Den Haag. Sinds 28 april 1992 worden alle plenaire vergaderingen van de Tweede Kamer hier gehouden. Voor 1992 werden deze gehouden in de Oude Zaal.

Renovatie Binnenhof

Renovatie Binnenhof

Sinds 1 oktober 2021 wordt het Binnenhof gerenoveerd. Doel is de gebouwen van onder andere de Eerste en Tweede Kamer toekomstbestendig te maken. De wens van de Tweede Kamer is dat dit sober en doelmatig plaatsvindt. Na ophef over de "megalomane" plannen van de oorspronkelijke architect werd deze afgekocht. Tot renovatie werd besloten in 2015; deze moest volgens planning eind 2020 van start gaan en vijf jaar later voltooid zijn. Door onder meer de stikstofcrisis werd de start echter uitgesteld tot eind 2021. Door dit uitstel, andere tegenvallers en hogere eisen liepen de oorspronkelijk geplande kosten van 475 miljoen euro op tot 718,9 miljoen euro in juli 2021.

Bezuidenhoutseweg 67

Bezuidenhoutseweg 67

Bezuidenhoutseweg 67 is een kantoorgebouw op de hoek van de Bezuidenhoutseweg en de Prins Clauslaan in Den Haag. Het is in 1985 in gebruik genomen voor het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Na renovatie werd het in 2021 in gebruik gesteld voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal in afwachting van de renovatie van het Binnenhof.