Onze uitbreiding krijgen

West-Europese Unie

Van Wikipedia, maar dan visueel aantrekkelijk
West-Europese Unie
Flag of the Western European Union.svg
 leden
 geassocieerde leden
 waarnemende landen
 geassocieerde partners
Bestuurscentrum aanvankelijk Londen, later Brussel
Oprichting 23 oktober 1954
Opgeheven 30 juni 2011
Website www.weu.int

De West-Europese Unie (WEU) was een West-Europese organisatie voor militaire samenwerking die heeft bestaan van 1954 tot 2011. De West-Europese Unie mag niet worden verward met de Europese Unie (EU), die haar taken intussen heeft overgenomen.

Ontstaansgeschiedenis

De basis voor de WEU werd gelegd in het Verdrag van Brussel van 17 maart 1948 tussen België, Frankrijk, Luxemburg, Nederland en het Verenigd Koninkrijk, een echt militair bondgenootschap. Nadat in 1949 de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) was gevormd, besloten de vijf landen van het Verdrag van Brussel hun militaire organisatie in de NAVO te doen opgaan.

De behoefte om de Bondsrepubliek Duitsland in de westerse veiligheidsstructuur op te nemen, leidde enkele jaren later tot het plan de Europese Defensiegemeenschap (EDG) op te richten, die de zes landen van de al eerder opgerichte Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal zou omvatten. Dit "plan-Pleven" (genoemd naar René Pleven, maar eigenlijk afkomstig van Jean Monnet) beoogde de vorming van een gezamenlijk Europees leger, dat binnen de NAVO zou functioneren, en waarin de strijdkrachten van de zes landen (Frankrijk, de Bondsrepubliek Duitsland, Italië en de drie Benelux-landen) samengevoegd zouden worden. Nadat echter het Franse parlement de EDG in augustus 1954 had afgewezen, moest een alternatief geschapen worden om de Bondsrepubliek in de westerse defensie te integreren.

OP 23 september 1954 stelde de Britse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Eden voor dat de Bondsrepubliek en Italië zouden toetreden tot het Verdrag van Brussel, om een gemeenschappelijke Europese defensie mogelijk te maken. In die constructie zou de Bondsrepubliek over een eigen leger kunnen beschikken, zij het met beperkingen en onder controle van een gemeenschappelijk Europees organisme. Dit "plan-Eden" werd enkele weken later aanvaard op een conferentie in Londen door de zes landen, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Canada.

De "Londense regeling" kreeg definitief vorm op 23 oktober 1954 met de Verdragen van Parijs. Daarbij werd het Verdrag van Brussel gewijzigd en werd een echte organisatie gevormd, die de naam West-Europese Unie kreeg. Deze organisatie had aanvankelijk zeven lidstaten: de drie Benelux-landen, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, de Bondsrepubliek Duitsland en Italië.

Ontdek meer Ontstaansgeschiedenis per onderwerp

België

België

België, officieel het Koninkrijk België, is een West-Europees land dat aan de Noordzee ligt en aan Nederland, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk grenst. Het land is 30.528 km² groot en heeft een bevolking van meer dan 11,6 miljoen inwoners. Brussel is de hoofdstad van België en tevens het bestuurlijk centrum van de Europese Unie en de NAVO.

Frankrijk

Frankrijk

Frankrijk, officieel de Franse Republiek, is een land in West-Europa en qua oppervlakte het op twee na grootste Europese land. Frankrijk ligt tussen het Kanaal, de Atlantische Oceaan en de Golf van Biskaje, België en Luxemburg, Duitsland, Zwitserland en Italië en Spanje, Andorra, de Middellandse Zee en Monaco. Ook het eiland Corsica in de Middellandse Zee behoort tot Frankrijk, alsook vele overzeese gebieden. Frankrijk maakt aanspraak op een deel van Antarctica: Adélieland.

Luxemburg (land)

Luxemburg (land)

Luxemburg, officieel het Groothertogdom Luxemburg, is een land in het westen van Europa dat grenst aan België, Duitsland en Frankrijk. Met een oppervlakte van 2.586 km² en met iets meer dan een half miljoen inwoners is het groothertogdom op Malta na het kleinste land binnen de Europese Unie. De hoofdstad en grootste stad van het land is het gelijknamige Luxemburg.

Nederland

Nederland

Nederland is een van de landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Nederland ligt voor het overgrote deel in het noordwesten van Europa, aan de Noordzee. Naast het Europese deel zijn er drie bijzondere gemeenten in de Caribische Zee, die ook wel Caribisch Nederland worden genoemd. Europees Nederland wordt in het zuiden begrensd door België, langs de oostgrens door Duitsland en aan west- en noordzijde door de zee. De hoofdstad van Nederland is Amsterdam, de regeringszetel is Den Haag.

Noord-Atlantische Verdragsorganisatie

Noord-Atlantische Verdragsorganisatie

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie en ten tijde van de oprichting ook wel het Atlantisch Pact genoemd (verouderd), is een na de Tweede Wereldoorlog opgerichte organisatie ter ondersteuning van het Noord-Atlantische Verdrag dat in Washington op 4 april 1949 werd getekend. Het NAVO-hoofdkwartier is gevestigd in de Brusselse plaats Haren.

Bondsrepubliek Duitsland (1949-1990)

Bondsrepubliek Duitsland (1949-1990)

De Bondsrepubliek Duitsland was tussen 1949 en 1990 een federale staat die ruwweg het westelijke deel van het huidige Duitsland omvatte. In het buitenland sprak men veelal van West-Duitsland. Het overgebleven oostelijke deel van Duitsland vormde in die tijd de Duitse Democratische Republiek (DDR), die ook bekendstond als Oost-Duitsland. Binnen Duitsland had de Bondsrepubliek de bijnaam Bonner Republik omdat Bonn de hoofdstad was.

Europese Defensiegemeenschap

Europese Defensiegemeenschap

De Europese Defensiegemeenschap (EDG) was een verdrag dat in 1952 werd ondertekend door Frankrijk, de Bondsrepubliek Duitsland, Nederland, België, Luxemburg en Italië en dat voorzag in de oprichting van een Europees leger. Het verdrag werd echter nooit geratificeerd en derhalve nooit uitgevoerd.

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal was een Europese organisatie die bedoeld was om de productie van kolen en staal onder het gezag te plaatsen van een gemeenschappelijke Hoge Autoriteit. De EGKS geldt als de eerste aanzet tot de Europese Unie, waarin zij later opging, al hield zij juridisch pas op te bestaan in 2002, na 50 jaar.

René Pleven

René Pleven

René-Jean Pleven was een Frans liberaal politicus.

Jean Monnet

Jean Monnet

Jean Omer Marie Gabriel Monnet was een Frans zakenman en internationaal ambtenaar. Als ijveraar van de Europese Gemeenschappen, de voorlopers van de huidige Europese Unie, wordt hij beschouwd als een "vader van Europa", een van de voornaamste wegbereiders van de Europese eenwording.

Benelux

Benelux

De Benelux is een regionale intergouvernementele samenwerking tussen België, Nederland en Luxemburg en sinds 2012 officieel de Benelux Unie. Het doel van de Benelux Unie is om de grensoverschrijdende samenwerking te versterken en voorloper te blijven binnen de Europese Unie.

Anthony Eden

Anthony Eden

Anthony Robert (Anthony) Eden, Graaf van Avon was een Brits politicus en diplomaat van de Conservative Party en premier van het Verenigd Koninkrijk van 1955 tot 1957.

Organisatie

De voornaamste organen van de WEU waren de permanente raad, waarin de regeringen van de lidstaten waren vertegenwoordigd, een algemeen secretariaat, geleid door een secretaris-generaal, en een parlementaire vergadering, bestaande uit parlementsleden van de lidstaten. De raad en het algemeen secretariaat waren aanvankelijk in Londen gevestigd, maar werden in 1989 overgeplaatst naar Brussel. De parlementaire vergadering had haar zetel in Parijs. In Parijs was er ook een instituut voor veiligheidsstudies.

Evolutie

Het gewicht van de WEU is nooit groot geweest, waardoor de WEU ook vaak de schone slaapster wordt genoemd.

In het begin speelde de WEU vooral een rol bij de inpassing van de Bondsrepubliek Duitsland in de Atlantische alliantie. Ze hielp ook bij de toenadering tussen Frankrijk en de Bondsrepubliek in de kwestie rond het Saarland. De WEU vormde verder een brug tussen Groot-Brittannië en de zes andere lidstaten, die samen de Europese Gemeenschappen vormden. Na de toetreding van het Verenigd Koninkrijk tot de EG (1973) leidde de WEU echter een sluimerend bestaan. Europese militaire samenwerking gebeurde grotendeels binnen de NAVO. Alle WEU-landen waren immers lid van de NAVO, maar sommige Europese NAVO-landen waren geen lid van de WEU.

De "Verklaring van Rome" (1984) probeerde de West-Europese Unie nieuw leven in te blazen. De WEU moest uitgroeien tot de militaire arm van de EG. In die context traden Spanje en Portugal in 1989 toe tot de organisatie. Ook werd dat jaar de zetel van de WEU naar Brussel overgeplaatst.

Het einde van de Koude Oorlog en het uiteenvallen van het Warschaupact maakten het mogelijk dat ook neutrale landen en voormalige Oostbloklanden met de organisatie gingen samenwerken. Bovendien voorzag het Verdrag van Maastricht (1991) in een gemeenschappelijk veiligheidsbeleid voor de Europese Unie (zoals de EG was gaan heten). De bedoeling was de WEU daarin te integreren.

In 1992 werd daarom de status van geassocieerd lid ingevoerd voor Europese NAVO-landen die geen lid van de EU waren (aanvankelijk IJsland, Noorwegen en Turkije, vanaf 1999 ook de nieuwe NAVO-landen Hongarije, Polen en Tsjechië). Tegelijkertijd werd de status van waarnemer voorzien voor Denemarken (dat wel lid was van de NAVO maar binnen de EU een uitzonderingspositie had inzake defensie) en de EU-landen die niet tot de NAVO behoorden. Dat betrof aanvankelijk alleen Ierland, maar vanaf 1995 ook de nieuwe EU-lidstaten Finland, Oostenrijk en Zweden. In 1994 werd ten slotte de status van geassocieerde partner ingevoerd voor voormalige Oostbloklanden: Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen, Roemenië, Slowakije en (vanaf 1996) Slovenië. Deze landen zouden later allemaal lid van de NAVO worden.

Griekenland werd in 1995 wel volwaardig lid van de WEU. Daardoor telde de WEU uiteindelijk 10 volwaardige lidstaten, 6 geassocieerde lidstaten, 5 waarnemende landen en 7 geassocieerde partners.

In 1999 werd Javier Solana, de hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid en de gemeenschappelijke veiligheid van de Europese Unie, ook secretaris-generaal van de WEU.

Toch lukte het niet om de WEU in te passen in het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB) dat de Europese Unie - zoals de EG was gaan heten - uitwerkte. Wel nam de EU geleidelijk de meeste taken van de WEU over. Een aantal nieuwe diensten van de EU, met name het Instituut voor veiligheidsstudies van de Europese Unie en het Satellietcentrum van de Europese Unie, waren voortzettingen van instellingen die eerder binnen de WEU bestonden.

Uiteindelijk resteerde van de WEU alleen de bepalingen uit het Verdrag van Brussel die de lidstaten verplichtten om een lidstaat bij te staan die het slachtoffer van agressie werd. Het Verdrag van Lissabon (2007) voerde echter een soortgelijke verplichting in voor de gehele EU. Daardoor was de WEU overbodig geworden en op 31 maart 2010 werd besloten de organisatie op te heffen. Op 30 juni 2011 beëindigde de WEU haar activiteiten.[1]

Ontdek meer Evolutie per onderwerp

Saarland

Saarland

Saarland is een van de zestien deelstaten (Bundesländer) van Duitsland. Het gebied is gelegen in het zuidwesten van het land en grenst aan Frankrijk en Luxemburg. Met een oppervlakte van 2570 km² en 983.991 inwoners is Saarland een van de kleinste Duitse deelstaten. De hoofdstad is Saarbrücken. Saarland maakt pas sinds 1957 deel uit van de in 1949 opgerichte Bondsrepubliek, mede vanwege pogingen van Frankrijk om Saarland onder Franse invloed te houden.

Europese Gemeenschappen

Europese Gemeenschappen

Europese Gemeenschappen was een verzamelnaam voor drie gemeenschappen, die samen de eerste pijler van de Europese Unie vormden:de Europese Gemeenschap de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

Spanje

Spanje

Spanje, officieel het Koninkrijk Spanje, is een land in het zuidwesten van Europa met 50.015.792 (2020) inwoners en een oppervlakte van 505.992 km². Het land beslaat grofweg 80% van het Iberisch Schiereiland. Buiten dat horen ook de eilandengroep Balearen in de Middellandse Zee, de Canarische Eilanden in de Atlantische Oceaan en de Spaanse exclaves in Noord-Afrika bij het land.

Portugal

Portugal

Portugal, officieel de Portugese Republiek, is een land in het uiterste zuidwesten van Europa. Het vormt het westelijk deel van het Iberisch Schiereiland. In het oosten en noorden grenst het aan Spanje, het enige buurland, en in het zuiden en westen aan de Atlantische Oceaan. Tot Portugal behoren tevens de Azoren en Madeira, twee eilandengroepen in deze oceaan. Het land heeft een onmiskenbaar maritiem karakter. Op een grondgebied van 92.212 km² - drie keer de oppervlakte van België en ruim twee keer de oppervlakte van Nederland - wonen 10,8 miljoen inwoners. De hoofdstad en tevens grootste stad van het land is Lissabon.

Koude Oorlog

Koude Oorlog

De Koude Oorlog was een periode van gewapende vrede tussen de communistische en de kapitalistische wereld in de tweede helft van de 20e eeuw. Het kapitalistische westerse blok werd geleid door de Verenigde Staten (VS). De communisten stonden voornamelijk onder leiding van de Sovjet-Unie (USSR), of waren verbonden met communistisch China. Voor het Westen werd ook wel de term eerste wereld gebruikt, terwijl de communistische wereld de tweede wereld was. Landen die noch bij het kapitalistische, noch bij het communistische blok wilden behoren noemden zich Niet-Gebonden Landen. Zij vormden de derde wereld, een begrip dat ook voor ontwikkelingslanden gebruikt wordt.

Warschaupact

Warschaupact

Het Warschaupact was een militair bondgenootschap van communistische landen, dat tussen 1955 en 1991 heeft bestaan. Het werd op voorstel van Sovjetpartijleider Nikita Chroesjtsjov opgericht als tegenhanger van de NAVO. Officieel spraken de lidstaten van het Verdrag van Warschau.

Griekenland

Griekenland

Griekenland, officieel de Helleense Republiek, is een land in Zuidoost-Europa, bestaande uit het zuidelijkste deel van het Balkanschiereiland en een groot aantal eilanden. Griekenland heeft een bevolking van ruim 10 miljoen inwoners. De hoofdstad en grootste stad is Athene.

Javier Solana

Javier Solana

Francisco Javier Solana de Madariaga is een Spaans politicus die enkele hoge internationale functies heeft bekleed.

Instituut voor veiligheidsstudies van de Europese Unie

Instituut voor veiligheidsstudies van de Europese Unie

Het Instituut voor veiligheidsstudies van de Europese Unie is een agentschap van de Europese Unie voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB), opgericht in 2001 en gevestigd in Parijs. Het heeft als doel een gemeenschappelijke Europese veiligheidscultuur te creëren, aan de ontwikkeling van het GBVB bij te dragen en het Europees strategisch debat te verrijken.

Satellietcentrum van de Europese Unie

Satellietcentrum van de Europese Unie

Het Satellietcentrum van de Europese Unie, European Union Satellite Centre (EUSC), is een agentschap van de Europese Unie, opgericht in 2002 en gevestigd in Torrejón de Ardoz (Spanje).

Verdrag van Lissabon

Verdrag van Lissabon

Het Verdrag van Lissabon is een verdrag van de Europese Unie, getekend in Lissabon op 13 december 2007. Het is in wezen geen op zichzelf staand verdrag: het veranderde het functioneren van de Unie via een reeks amendementen op de verdragen van Rome en Maastricht. De geconsolideerde versies van deze documenten vormen de wettelijke basis voor de Europese Unie. Na ratificatie door alle 27 EU-lidstaten trad het verdrag in werking op 1 december 2009.

Secretaris-generaal van de WEU

Tijdlijn

1948 1952 1958 1967 1987 1993 1999 2003 2009 2011
Brussel EGKS EEG / Euratom Fusieverdrag Europese Akte EU-Verdrag Amsterdam Nice Lissabon
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)
Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EURATOM)
Europese Economische Gemeenschap (EEG)
P

IJ

L

E

R

S
Europese Gemeenschap (EG) Europese Unie (EU)
↑Europese Gemeenschappen↑ Justitie & Binnenlandse Zaken (JBZ)
Politiële & justitiële samenwerking in strafzaken (PJSS)
Europese politieke samenwerking (EPS) Gemeenschappelijk buitenlands & veiligheidsbeleid (GBVB)
West-Europese Unie (WEU)

Ontdek meer Tijdlijn per onderwerp

Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap

Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap

Het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap of ook wel Verdrag van Rome werd in 1957 gesloten. Het was een verdrag waarmee de Europese Economische Gemeenschap (EEG) gevestigd werd, de belangrijkste voorloper van de Europese Unie.

Verdrag tot instelling van één Raad en één Commissie van de Europese Gemeenschappen

Verdrag tot instelling van één Raad en één Commissie van de Europese Gemeenschappen

Het Verdrag tot instelling van één Raad en één Commissie van de Europese Gemeenschappen ook wel Fusieverdrag of Verdrag van Brussel was een verdrag van de Europese Gemeenschappen. Het werd getekend in Brussel op 8 april 1965 en trad in werking op 1 juli 1967. Het verdrag bepaalde dat er voortaan één Commissie, één Raad van Ministers en één budget was voor de drie, tot dan toe gescheiden organisaties EGKS, EEG en Euratom. Vanaf dat moment spreekt men van de Europese Gemeenschappen. De drie organisaties deelden al sinds de inwerkingtreding op 1 januari 1958 van de Overeenkomst betreffende bepaalde instellingen welke de Europese Gemeenschappen gemeen hebben een parlementaire vergadering en een gerechtshof. Beide verdragen werden per 1 mei 1999 ingetrokken door de inwerkingtreding van het Verdrag van Amsterdam.

Europese Akte

Europese Akte

De Europese Akte is een document dat op 17 en 28 februari 1986 in respectievelijk Luxemburg-stad en Den Haag is getekend door de toenmalige twaalf lidstaten van de Europese Gemeenschappen. Het is in werking getreden op 1 juli 1987.

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal was een Europese organisatie die bedoeld was om de productie van kolen en staal onder het gezag te plaatsen van een gemeenschappelijke Hoge Autoriteit. De EGKS geldt als de eerste aanzet tot de Europese Unie, waarin zij later opging, al hield zij juridisch pas op te bestaan in 2002, na 50 jaar.

Europese Gemeenschap voor Atoomenergie

Europese Gemeenschap voor Atoomenergie

De Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EGA), European Atomic Energy Community (EAEC) of kortweg Euratom, is een internationale organisatie met als doel het bevorderen van vreedzame toepassingen van kernenergie.

Europese Economische Gemeenschap

Europese Economische Gemeenschap

De Europese Economische Gemeenschap (EEG) werd opgericht op 1 januari 1958, toen het Verdrag van Rome in werking trad. Dit verdrag was op 25 maart 1957 getekend door België, de Bondsrepubliek Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland.

Pijlerstructuur van de Europese Unie

Pijlerstructuur van de Europese Unie

Voordat het Verdrag van Lissabon in werking trad, waren de beleidsterreinen van de Europese Unie volgens het Verdrag van Maastricht opgedeeld in drie gebieden, pijlers genaamd.

Europese Gemeenschap

Europese Gemeenschap

De Europese Gemeenschap was de belangrijkste van de drie Europese Gemeenschappen in de eerste pijler van de Europese Unie. De andere Gemeenschappen in de eerste pijler waren Euratom en de EGKS.

Europese Unie

Europese Unie

De Europese Unie (EU) is een uit 27 Europese landen bestaand statenverband. De EU vindt haar oorsprong in de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en de Europese Economische Gemeenschap, in 1958 gevormd door zes landen. In de jaren erna groeiden de Europese Gemeenschappen in omvang door de toelating van nieuwe lidstaten en in macht door het uitbreiden van hun zeggenschap. Het Verdrag van Maastricht uit 1992, in werking getreden in 1993, vormde de huidige Europese Unie. De laatste aanpassing aan de constitutionele basis was in 2009 met het Verdrag van Lissabon. In 2020 trok voor het eerst een lidstaat zich terug uit de Europese Unie, namelijk het Verenigd Koninkrijk.

Europese Gemeenschappen

Europese Gemeenschappen

Europese Gemeenschappen was een verzamelnaam voor drie gemeenschappen, die samen de eerste pijler van de Europese Unie vormden:de Europese Gemeenschap de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

Politiële en justitiële samenwerking in strafzaken

Politiële en justitiële samenwerking in strafzaken

Tot de opheffing van de pijlerstructuur bij het Verdrag van Lissabon, omvatte de derde pijler van de Europese Unie de Politiële en Justitiële Samenwerking in Strafzaken (PJSS). Het werd met het Verdrag van Maastricht opgezet als de pijler Justitie en Binnenlandse Zaken. Asiel- en migratiebeleid werden echter met de inwerkingtreding van het Verdrag van Amsterdam (1997) overgeheveld van de derde naar de eerste pijler, waardoor ze een meer supranationaal karakter kregen. Doel van deze pijler is bijvoorbeeld de bestrijding van criminaliteit en drugshandel, maar ook om terrorismebestrijding.

Europese Politieke Samenwerking

Europese Politieke Samenwerking

De Europese Politieke Samenwerking was het gevolg van een overleg in Luxemburg, 1970. Het doel van de EPS was bij buitenlandse politieke relaties meer de Europese Gemeenschap te betrekken door middel van gecoördineerde overleggen tussen ministers van Buitenlandse Zaken van de lidstaten.

Bron: "West-Europese Unie", Wikipedia, Wikimedia Foundation, (2022, February 10th), https://nl.wikipedia.org/wiki/West-Europese_Unie.

Geniet u van Wikiz?

Geniet u van Wikiz?

Download dan nu onze GRATIS uitbreiding!

The content of this page is based on the Wikipedia article written by contributors..
The text is available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike Licence & the media files are available under their respective licenses; additional terms may apply.
By using this site, you agree to the Terms of Use & Privacy Policy.
Wikipedia® is a registered trademark of the Wikimedia Foundation, Inc., a non-profit organization & is not affiliated to WikiZ.com.